(İl Sağlık Müdürlüğü)
GENELGE
2008 / 42
Bilindiği üzere 01.01.2003 tarihinden itibaren kamu alımlarında 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu hükümlerine göre hareket edilmektedir. 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 2 nci maddesinin (a) bendi ile döner sermayeli kuruluşlar da Kanun kapsamına alınmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununa ilişkin bütün mevzuatı, standart ihale dokümanlarını ve tip sözleşmeleri hazırlamak, geliştirmek ve uygulamayı yönlendirmek Kamu İhale Kurumu’nun görevleri arasında yer almaktadır. Bu nedenle öncelikle kurumlarımızın döner sermaye kaynaklarından yapacakları alımlarda, anılan Kanunlarla birlikte Kamu İhale Kurumunca çıkartılan ikincil mevzuat hükümlerine göre hareket etmeleri gerekmektedir. Söz konusu mevzuata Kamu İhale Kurumunun www.kik.gov.tr sitesinden ulaşılabilinmektedir.
Bununla birlikte her ne kadar ihalelerde uygulamayı yönlendirme görevi Kamu İhale Kurumuna verilmiş olsa da, Bakanlığımıza bağlı kurum ve kuruluşların döner sermaye kaynaklarından yapmış oldukları ihalelerde uygulamada karşılaşılan sorunların giderilmesi ve kurumlarımız arasındaki uygulama birliğinin sağlanması amacıyla aşağıda belirtilen hususların açıklanmasında fayda mülahaza edilmiştir.
I– GENEL ESASLARa) 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nu ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu ile bu kanunlara dayanılarak çıkartılmış ikincil mevzuatın sağlıklı bir şekilde uygulanmasının en önemli unsurlarından biri, kurumlarımızda satın alma birimlerinin kurulması ve bu birimlerde yeteri kadar idari, mali, teknik ve sağlık konularında bilgi ve deneyim sahibi personelin görevlendirilmesidir. Ayrıca bu birimlerde görevlendirilen personele, Valilik veya İl Sağlık Müdürlüğünün koordinatörlüğünde ihale mevzuatı hususunda eğitim verilmesi gerekmektedir.
b) 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5 inci maddesinde; ihalelerde açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulünün temel ihale usulü olduğu belirtilmiştir. Diğer taraftan anılan Kanunda, özel durumlarda ihtiyaçların temel ihale usulleri ile karşılanmasının mümkün olmadığı haller dikkate alınarak, ihtiyaçların teminindeki gecikmelerin önlenmesi amacıyla idarelerin duruma uygun hareket edebilme konusunda yetkilendirilmesi anlayışı benimsenmiş, 21 ve 22 nci maddelerde sayılan hallerin gerçekleştiği durumlarda pazarlık usulü ve doğrudan temin uygulanarak alım yapılabilme imkânı sağlanmıştır.
Belirtilen temel yaklaşıma uygun olarak öncelikle ihtiyaçların karşılanmasında açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulünün uygulanması, Kanunun 21 ve 22 nci maddesinde belirtilen hallerin gerçekleştiği durumlarda ise, pazarlık usulüyle veya doğrudan temin yöntemiyle ihtiyaçların karşılanması gerekmektedir.
Ayrıca temel ihale usullerindeki ihale süreçlerinin uzun olması da dikkate alınarak, ihtiyaç duyulan mal veya hizmet alımlarına mümkün olan en kısa sürede başlanılması gerekmektedir.
c) Birkaç istekli tarafından karşılanması mümkün olan ihtiyaçların kısmi teklife açık olarak (kalem kalem ) ihale edilmesi (örneğin ilaç, serum, tıbbi sarf malzemeleri, demirbaş ve gaz alımları gibi), kit karşılığı cihaz edinme ihaleleri gibi gruplandırılabilecek ihtiyaçların temininde ise grup halinde ihaleye çıkılması hususuna dikkat edilmesi gerekmektedir.
d) Eşik değerlerin veya parasal limitlerin altında kalmak ya da uygulama yönetmeliklerinde yer alan bazı hükümlerin aşılabilmesi amacıyla, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin kısımlara bölünerek yapılmaması gerekmektedir
e) Birim fiyat üzerinden teklif alınan ihalelerde birim fiyat teklif mektubu eki cetvelde; iş kaleminin adı, birimi ve miktarının ayrıntılı olarak idare tarafından doldurulmak suretiyle, ihale dokümanına eklenmesi gerekmektedir. Birim fiyat teklif mektubu eki cetvelde yüklenici kârı ile sözleşme gideri ve genel giderler ayrı bir iş kalemi olarak gösterilmeyecek, teklif edilen birim fiyatların yüklenici kârı ile sözleşme gideri ve genel giderler dâhil fiyatlar olduğu kabul edilecektir.
f) İhale dokümanlarında işin başlama ve bitiş tarihleri ile çalışılacak gün sayılarının tereddüde yer vermeyecek şekilde açıkça belirtilmesi gerekmektedir.
g) Aşırı düşük teklif sorgulamalarında ve değerlendirmelerinde ihtilaflara neden olmamak için, aşırı düşük teklif sorgulamasında değerlendirmeyi etkileyecek önemli bileşenler belirlenerek herhangi bir ayrım ve eşitsizliğe yer vermeden açıklama istenmeli ve verilen bilgi ve belgelere göre değerlendirme yapılmalıdır.
h) Uygulama Yönetmeliklerinde idarelerin, belgelerin aslını veya aslına uygunluğu noterce onaylanmış örneklerini isteyecekleri belirtilmiştir. Adayların veya isteklilerin istenen belgelerin aslı yerine, ön yeterlik veya ihaleden önce idare tarafından “aslı idarece görülmüştür” veya bu anlama gelecek şerh düşülen ve aslı kendilerine iade edilen belgelerin suretlerini teklif veya başvurularına eklemeleri mümkün olduğundan adaylar ve istekliler tarafından yapılacak bu yöndeki taleplerin idarenin yetkili personelince karşılanması zorunludur. Ayrıca ihalelerde bu belgelerin kabul edilmesi gerekmektedir.
i) Kamu İhale Kurulu’nun 19.10.2006 tarihli ve 2006/UM.Z-2539 sayılı Kararında; “…Ancak, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 21 inci maddesi gereğince en az üç isteklinin davet edilmesi asgari şart olup, davet edilmeyen isteklilere ihale dokümanı satılamayacağına ve davet edilmeyen isteklilerin ihaleye katılamayacaklarına ilişkin engelleyici bir hüküm bulunmamaktadır. İhalenin Kanunun 21/b maddesine göre yapılmasında amaç ihale sürecini kısaltarak ihtiyaç olan malzemelerin kısa sürede alınmasıdır. Burada en az üç isteklinin davet edilmesi daha fazla isteklinin davet edilmeyeceği veya davet edilmeyen firmaların ihaleye katılamayacakları anlamına gelmemektedir. Bu nedenle, rekabetin sağlanması açısından; pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde de, ihale dokümanı satın almak isteyen tüm isteklilere ihale dokümanı satılması uygun olacaktır…” ibaresi yer aldığından, yapılacak ihalelerde bu hususa dikkat edilmesi, rekabetin artırılması açısından büyük önem arz etmektedir.
A. Harcama Yetkilisi/İhale Yetkilisi
Sağlık Bakanlığına Bağlı Sağlık Kurumları İle Esenlendirme (Rehabilitasyon) Tesislerine Verilecek Döner Sermaye Hakkındaki 209 Sayılı Kanun Gereğince İşletme, İdare Ve Muhasebe İşlerine Dair Yönetmelik’in 8 ve 9 uncu maddelerinde; her kurumun idaresinin il sağlık müdürü veya müdür veyahut bir baştabibe tevdi olunacağı ile il sağlık müdürü veya kurum müdürü (Rehabilitasyon, Hıfzıssıhha Enstitüsü, Huzurevi, Kreş ve Gündüz Bakımevi gibi kurumlarda) veyahut baştabibin birinci derecede imza selahiyetine haiz en büyük ita amiri olduğu belirtilmektedir.
01/05/2007 tarihli ve 26509 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Döner Sermayeli İşletmeler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin Tanımlar başlıklı 3 üncü maddesinde Harcama Yetkilisi; “Bütçe ile ödenek tahsis edilen her bir işletmenin en üst yöneticisini veya anılan görevi yürütmekle görevlendirilen kişiyi” ifade eder şeklinde; 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun Tanımlar başlıklı 4 üncü maddesinde ise, İhale Yetkilisi; “İdarenin, ihale ve harcama yapma yetki ve sorumluluğuna sahip kişi veya kurulları ile usulüne uygun olarak yetki devri yapılmış görevlilerini” ifade eder şeklinde tanımlanmıştır.
Yukarıda yer alan hükümlerden de anlaşılacağı üzere, Bakanlığımıza bağlı döner sermayeli işletmelerimizin en üst idarecileri olan il sağlık müdürü veya kurum müdürü veyahut baştabibi söz konusu işletmelerimizin aynı zamanda harcama yetkilisi ve ihale yetkilisidir. Bununla birlikte işletmelerimizde, her ne kadar harcama yetkilisi ve ihale yetkilisi yukarıda belirtilen idareciler olsa da; ilgili mevzuatı uyarınca, Bakan, üst yönetici, yetkili kurul, komisyon ve benzeri yetkili kişi veya kurulların önceden izin veya onayına tabi iş ve işlemlerde, söz konusu izin ve onaylar alındıktan sonra harcama sürecine başlanılacağı hususu unutulmamalıdır.
Harcama yetkilileri harcama yetkisini, Döner Sermayeli İşletmeler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 9 uncu maddesi hükümleri çerçevesinde; yardımcılarına, yardımcısı olmayanlar ise hiyerarşik olarak bir alt kademedeki yöneticilere, kısmen veya tamamen devredebilirler.
Toplu Alım Yetkisi
4/01/1961 tarihli ve 209 sayılı “Sağlık Bakanlığına Bağlı Sağlık Kurumları İle Esenlendirme (Rehabilitasyon) Tesislerine Verilecek Döner Sermaye Hakkındaki Kanun”un 3 üncü maddesinde; “…Döner sermayeli işletmelerin tıbbî cihaz, tıbbî sarf malzemesi, ilaç ve büro malzemeleri gibi merkezî olarak satın alınmasında fayda görülen mal alımları ile hizmet alımları, bedelleri her döner sermaye işletmesinin kendi bütçesinden karşılanmak kaydıyla toplu olarak yapılabilir. Bu durumda ita amirliği Sağlık Bakanlığınca belirlenir…” şeklinde yer alan hüküm ile toplu alım yapma imkânı getirilmiştir.
Mezkûr Kanun hükmü doğrultusunda;
Bakanlık Makamı’ndan alınan 21/03/2007 tarihli ve B.10.0.SGB.0.81.00.01/20–2985 sayılı Onay ile; İl bazında Bakanlığımıza bağlı tüm döner sermayeli işletmelerin veya birkaç işletmenin tıbbî cihaz, tıbbî sarf malzemesi, ilaç ve büro malzemeleri gibi merkezî olarak satın alınmasında fayda görülen mal alımları ile hizmet alımlarının, ihtiyaç duyulması halinde bedelleri her döner sermaye işletmesinin kendi bütçesinden karşılanmak kaydıyla toplu olarak yapılabilmesi için 81 İl Sağlık Müdürüne, limite bağlı olmaksızın ihaleye çıkabilme, ihaleleri tasdik ve ihalelerle ilgili sözleşme yapma yetkisi verilmiştir.
İl Sağlık Müdürlerine verilen bu yetki mutlak bir yetki olmayıp, bu yetkinin ihtiyaç hâsıl olması halinde ve mezkûr Kanun hükmünde zikredilen amaç doğrultusunda merkezi olarak satın alınmasında fayda görülen mal ve hizmet alımları için kullanılması gerekmektedir. Bu nedenle toplu alım kararlarının, İl Sağlık Müdürünün başkanlığında toplu alım yoluyla ihtiyaçlarının karşılanması düşünülen kurumların ihale yetkilileri ile yapılacak toplantı sonucunda alınmasının daha uygun olacağı düşünülmektedir.
Toplu alımların öncelikle;
ü Satın alma işlemlerini gerçekleştirecek yeterli nitelik ve sayıda personeli olmayan, alım miktarlarının az olması nedeniyle ihaleye katılımın düşük veya hiç olmadığı kurumların ihtiyaçlarının giderilmesi,
ü İl bazında belirli bir standart dâhilinde kullanılması veya sunulması gereken mal ve hizmet alımları,
ü Her bir kurumun ihtiyacı doğrultusunda alım miktarı düşük olduğu için isteklilerin teklif vermediği veya gerekli rekabet ortamının sağlanamadığı, buna mukabil alım konusu ihtiyaçların birleştirilmesi halinde gerekli rekabetin sağlanacağı ve daha az maliyetlerle temin edilebileceği düşünülen ihtiyaçların giderilmesi için,
yapılmasının daha uygun olacağı düşünülmektedir.
Diğer taraftan;
1) İhtiyaçların ve yaklaşık maliyetin gerçekçi bir şekilde tespit edilmesi,
2) Mal alımlarında teknik şartnamelerin ihtiyaçları karşılanan kurumlardan katılacak ve alım konusu işin uzmanı olan kişilerden oluşturulacak komisyonlar marifetiyle hazırlanması,
3) Hizmet alımlarının teknik şartnamelerinde ihtiyacı karşılanan her bir kurumun fiziki yapısı ve ihtiyaçlarının göz önünde bulundurulması,
4) Teknik şartnamelerin rekabeti engelleyici nitelikte hazırlanmaması,
5) İhalelerin mümkün olduğunca kısmi teklife açık olarak yapılması, kısmi teklife açık olarak yapılacak alımlarda bazı küçük kurumların ihtiyaçlarının giderilememesi durumu ortaya çıkabileceğinden bu kurumlarımızın ihtiyaçlarının birleştirilerek veya gruplandırılarak karşılanması,
6) Sözleşme sürecinde toplu alımla karşılanan ihtiyaçların zamanla artması veya azalması söz konusu olabileceğinden ihalelerin birim fiyat teklif alma suretiyle yapılması,
7) Teslim alma, muayene-kabul, hak edişlerin ödenmesi, garanti, bakım-onarım ve diğer tüm hususlara ihale dokümanlarında yer verilmesi ve bu konuda gerekli özen ve dikkatin gösterilmesi, toplu alımlarda hedeflenen amaca ulaşmada büyük önem arz etmektedir.
Mezkûr kanun hükmünde de açıkça zikredildiği üzere, toplu alımlarda alım konusu mal veya hizmet bedellerinin her döner sermaye işletmesinin kendi bütçesinden karşılanması gerekmektedir. Bu nedenle yükleniciler tarafından sözleşme ediminin yerine getirilmesi sonucunda yapılacak ödemelere ilişkin tahakkuk işlemlerinin, toplu alımla ihtiyacı karşılanan her bir döner sermaye işletmesinin gerçekleştirme memurlarınca yapılması, ödeme belgelerinin ise, her bir döner sermaye işletmesinin harcama yetkilisi tarafından onaylanması gerekmektedir.
B. Eşik Değer
Döner Sermaye kaynaklı yapılacak alımlarda eşik değer olarak, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 8 inci maddesinin (b) bendi için belirlenen ve her yıl Kamu İhale Kurumunca güncellenen parasal değer esas alınacaktır.
C. İhale Dokümanları
1. İhale dokümanlarının hazırlanmasında; Kamu İhale Kurumunca yayımlanan tip şartnamelerin, tip sözleşmelerin, standart formların ve diğer dokümanların dipnotlarında yer alan açıklamaların da dikkate alınması gerekmektedir.
2. İsteklilerin ihaleye teklif verebilmeleri için ihale dokümanını satın almaları zorunludur. İhale doküman bedelinin dokümanın basım maliyetini aşmayacak ve rekabeti engellemeyecek bir şekilde belirlenmesi gerekmektedir.
3. Kanun, Uygulama Yönetmelikleri ve diğer mevzuat ile belirlenmiş olan kurallar üzerinde idarenin değiştirme ve kaldırma gibi herhangi bir yetkisi bulunmamaktadır. (Örneğin: İş deneyim belgesi olarak ihale veya ön yeterliğin ilk ilan tarihinden geriye doğru son beş yılda yapılan işler kabul edileceği mevzuat ile düzenlendiği halde bu süre üzerinde değişiklik yapılarak son iki yıl, son üç yıl gibi düzenlemeler yapıldığı görülmektedir.) İhale dokümanı düzenlenirken sadece idarenin yetkisinde olan hususlarda düzenleme yapılması gerekmektedir.
4. İdarece hazırlanan ihale dokümanlarına hazırlayanların ad-soyad ve unvanlarının açıkça yazılarak imzalanması ve bu belgelere tarih atılması gerekmektedir.
5. İhale ve/veya ön yeterlik dokümanında, referans belgesinin zorunlu belge olarak istenilmemesi, kesinlikle yeterlilik değerlendirilmesinde kullanılmaması, referans belgesi yerine ilgili mevzuatın öngördüğü iş deneyim belgesinin istenilmesi gerekmektedir.
6. İhale ve ön yeterlik dokümanının, ilk ilanın yayımlandığı gün isteklilerin görebileceği ve satın alabileceği halde hazır bulundurulması gerekmektedir.
7. İlaç, sarf malzemesi gibi birkaç istekli tarafından teklif sunulabilecek ihalelerde, ihale dokümanının her bir kalemine ayrı ayrı teklif verilebilecek şekilde düzenlenmesi gerekmektedir.
8. Teknik şartnamelerin kurulacak komisyon tarafından iyi bir araştırma yapılarak, herhangi bir marka, model veya firmayı tarif eder nitelikte olmamasına, rekabeti engelleyici unsurlar taşımamasına ve kurumun ihtiyacına cevap verecek özelliklere sahip olmasına dikkat edilerek hazırlanması gerekmektedir.
D. İş Deneyim Belgeleri
İhalelerde isteklilerden istenen iş deneyim belgeleri ihalelerin (özellikle hizmet alımı ihalelerinin) sonuçlandırılmasında büyük önem arz etmektedir. Bu nedenle, iş deneyim belgelerinin düzenlenmesinde azami özen gösterilmesine, firmalar tarafından hazırlanan iş deneyim belgelerinin idarece incelenmeden doğrudan doğruya onaylanmamasına, talep edilen iş deneyim belgesinin gerekli incelemeler yapıldıktan sonra onaylanmasına, hazırlanan belgelerde sözleşme konusu işin tanımının ve sözleşme tutarının doğru yazılmasına, firmanın ticaret sicil gazetesindeki unvanının kısaltma yapılmadan tam olarak yazılmasına, ticaret sicil numarasının ve bağlı olduğu ticaret odasının adının açıkça gösterilmesine, tarih ve sayı verilmesine dikkat edilmesi gerekmektedir.
E. İlanlar
1. Şartları oluşmadan düzeltme ilanlarının yapılmaması ve zeyilname düzenlenmemesi; düzeltme ilanlarının yapılması ve zeyilname düzenlenmesi hususunda 4734 sayılı Kanunun 26 ncı ve 29 uncu maddelerinde belirtilen süre ve esaslara dikkat edilmesi gerekmektedir.
2. İhale ve/veya ön yeterlik ilanları hazırlanırken Kanunda belirtilen zorunlu hususların tamamının bulunup bulunmadığına ve ihale dokümanında olmayan hususlara ilanda yer verilmemesine dikkat edilmesi gerekmektedir.
3. İhale ve/veya ön yeterlik ilanlarının yayımlanmasında Kanunda belirtilen sürelere, nerelerde ve kaç defa yayımlanması gerektiğine dikkat edilmesi gerekmektedir.
F. Teminatlar
İsteklilerce ihaleye sunulan teklif dosyası içerisindeki geçici teminat mektuplarının gerek görüldüğünde, kesin teminat mektuplarının ise mutlaka teyitlerinin yapılması gerekmektedir.
Bazı isteklilerce idareyi yanıltmak maksadıyla kesin teminat mektubunun renkli fotokopisinin idareye verildiği, idare ile banka arasında yapılan teyit yazışmalarından ve sözleşme imzalandıktan sonra aslının bankaya iade edildiği tespit edildiğinden; teyit yazılarında, bankanın istekli adına idareye hitaben vermiş olduğu teminat mektubunun geçerlilik süresinden önce bankaya (istekli tarafından) geri iade edilmesi durumunda, ilgili bankanın bu teminatı işlemden kaldırmak üzere kabul etmeden önce idareye bilgi vermesinin istenmesi gerekmektedir.
G. İlaç Alımları
1- Bilindiği üzere kurumlarımız tarafından yapılan ilaç ihalelerine sadece ecza depoları ile ihaleye çıkılan ürünlerin imalatçı veya ithalatçı firmaları girebilmektedir. İlaç fiyatları ise, Bakanlığımız tarafından belirlenmektedir. Bu nedenle ilaç ihalelerinde ihale sonucu oluşan fiyatların Bakanlığımız tarafından belirlenen Depocu Azami Satış Fiyatlarının üzerinde olmamasına dikkat edilmesi,
Bununla birlikte ilaç ihalelerinde genellikle depocu azami satış fiyatlarından yüksek oranda indirim yapılarak teklif verildiği gözlemlendiğinden, tekliflerin değerlendirilmesinde diğer kurumlarca yapılan ihale bedellerinin de araştırılmasında fayda mülahaza edilmektedir.
2- İlaç ihalelerine sadece ecza depoları ile ihaleye çıkılan ürünlerin imalatçı veya ithalatçı firmalarının ihaleye girebileceği, ilaç ambalajlarının hastane ambalajı olması, etken maddesi aynı olan ilaçların muadillerinin kabul edileceği, ayrıca ilaç kutu ve ambalajlarındaki fiyat kupürünün üzerine gelecek şekilde, ihaleyi alan firma tarafından büyük harflerle kırmızı renkte ve okunabilir puntoda; (miadı yaklaşan ilaçların değiştirilmesinde sorun olmaması için kurum ismi belirtilmeden) “İHALE MALIDIR SATILAMAZ” ibaresinin yazılması ve fiyat kupürlerinin delinmiş olarak teslim edileceği yolundaki hükümlerin şartnamelere konulması gerekmektedir.
3- Kurumlarımız tarafından yapılan ilaç alımları ile ilgili olarak Ecza Depolarından alınan geri bildirimlerde; tüketilecek ilaç miktarlarının sağlıklı bir şekilde planlanmadığı, sağlıksız planlama nedeniyle tüketilmeyen ilaçların miatlarının dolmasına yakın bir sürede ihale dokümanı hükümleri çerçevesinde tekrar tekrar (bazen alınan miktarın tamamı veya %90’ının) değiştirilmesinin istendiği, bu durumunda kaynak israfına neden olduğu bildirilmektedir.
Bu nedenle ilaç alımlarında önceki yıllar tüketim miktarları da göz önüne alınarak sağlıklı bir ihtiyaç planlamasının yapılması ve gereksiz yere ihtiyacın üzerinde alım yapılmamasına dikkat edilmesi gerekmektedir.
H. İlave İş veya İş Eksilişi
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 24 üncü maddesine göre öngörülemeyen durumlarda sözleşme kapsamında ilave işlerin veya iş eksilişinin yapılması mümkün olabilmektedir. Ancak mal veya hizmet alımlarında, ilave işlerin veya iş eksilişinin yapılabilmesi için ihalelerin mutlaka birim fiyat teklif almak suretiyle yapılması gerekmektedir.
İ. Diğer Hususlar
1. 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu uyarınca yapılması gereken tebligatların elden veya iadeli taahhütlü olarak posta yoluyla yapılması zorunludur. Ayrıca yapılan tebligatlara ilişkin bilgi ve belgelerinde ihale işlem dosyasına konulması gerekmektedir.
2. İdarelerin temizlik ve yemek hizmet alımı ihalelerine malzemeli veya malzemesiz olarak çıkabilme serbestîsi bulunmakta olup, bu konuda idarelerin maliyet, teminde kolaylık, verimlilik ve sair etkenleri göz önünde bulundurarak kapsamlı bir analiz yapmak suretiyle ihale şekline karar vermesi önem arz etmektedir.
3. Kit alımı ile birlikte cihaz edinme ihalelerinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu hükümlerine uygun olarak gerçekleştirilmesi, idare ile yüklenici arasında hukuki sorunların yaşanmaması ve tekliflerin gerçekçi olarak oluşturulması için Kamu İhale Genel Tebliğinde konuya ilişkin yapılan açıklamalara dikkat edilmesi gerekmektedir.
4. Teknik şartnamede yer alan teknik kriterler, kesin sayılar ile ifade edilmek yerine “en az .......” , “en çok ......” v.b. şeklinde yer almalıdır. Bu şekilde belirlenecek teknik kriterlerin ise, kurum ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde belirlenmesine dikkat edilmesi gerekmektedir.
5. Şartnamelerin alım konusu cihazın verimliliğini ve fonksiyonelliğini sağlamaya yönelik olması gerekmektedir.
6. Yanlış değerlendirme yapılarak, ihalenin idari veya teknik şartname koşullarını sağlamayan istekli üzerinde bırakılmaması veya idari ve teknik şartnameyi sağlamasına karşın bazı tekliflerin değerlendirme dışı bırakılmaması için;
• İdari şartnamedeki hükümler konusunda, idarelerin ihale komisyonu dâhil ihale sürecinde yer alan tüm görevlilerinin ilgili mevzuat hakkındaki bilgileri artırılmalıdır.
• Tekliflerin teknik şartnameye uygunluğu ihale sırasında değerlendirilecek ise ihale dokümanı buna uygun düzenlenmelidir.
• Teklifler ile birlikte teklif edilen ürünün teknik şartnameye uygunluğunu göstermek üzere herhangi bir katalog, teknik doküman veya numune istenmemekte ise, ihale aşamasında bu konuda bir değerlendirme yapılmaması gerekmektedir.
• Teknik şartname, sübjektif değerlendirmeye yol açmayacak şekilde gerekli teknik kriterlere yer verilerek hazırlanmalıdır.
• İhale dokümanında istenilen şartları sağlamayan teklifler ihtiyacı karşıladığı gerekçesiyle kabul edilmemelidir.
7. Teknik şartnamelerde “tercih nedenidir” veya benzeri ifadelerin kullanılmaması, bunun yerine fiyat dışı unsurların, ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesinde dikkate alınması gerekmektedir.
8. Numune istenecek ihalelerde, teknik şartnameler numunelerin değerlendirilmesine ilişkin düzenlemeler içermelidir. Kısacası numunenin ne şekilde verileceği ile nasıl bir değerlendirmeye tabi tutulacağı ihale dokümanında belirtilmelidir. Numune alınması ve denenmesine ilişkin tüm işlemler tutanak ile belgelenmelidir.
9. İhale aşamasında cihazın çalışmasına ilişkin demonstrasyon yapılacak ise, koşulları ihale dokümanında belirtilmeli, tüm işlemler için tutanak düzenlenmelidir.
10. Tekliflere ilişkin her türlü değerlendirme, ihale komisyonu tarafından yapılmalıdır.
11. Teknik şartnamelerde “tekliflerin hazırlanmasına” veya “tekliflerin verilmesine” ilişkin hükümlere yer verilmemelidir.
12. İdari şartnamelerin düzenlenmesi sırasında ihale işlemlerinin etkin bir şekilde sürdürülebilmesi ve bürokratik işlemlerin azaltılması için yurtdışından temin edilmiş teknik doküman, kişisel beyan gibi resmi makamlarca düzenlenmeyen belgelerin Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğunca veya Türk Dışişleri Bakanlığınca onaylı olmamasına ilişkin düzenlemeler yapılabilinmektedir. Ancak, idari şartnamelerde apostille kaşesi taşıyan belgelerin ve Türk Konsolosluğunca veya Türk Dışişleri Bakanlığınca onaylı olma şartı aranmayan belgelerin tercümelerinin istenildiği durumlarda, tercümelerin yeminli mütercimlerce yapılması ve noter onaylı olması gerekmektedir.
13. Belirli belgelerin yabancı dilde sunulmasına izin verildiğinde, bu belgelerin teknik dokümanlar ve kişisel beyanlar gibi belgelerle sınırlı olması uygun olacaktır.
II - HİZMET ALIMLARIA- Çalıştırılacak İşçi Sayısının Tespiti
Yardımcı Hizmetler Sınıfı personel tarafından yerine getirilmesi gereken hizmetlerin ihalelerinde çalıştırılacak işçi sayısının tespitinde; Bakanlığın 06.12.2001 tarih ve 11706 sayılı Onayına istinaden, 26.10.1994 tarih ve 22093 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sağlık Bakanlığı Taşra Teşkilatı Yatak ve Kadro Standartları Yönetmeliğinde belirtilen Yardımcı Hizmetler Sınıfı Personel Standardının uygulanması ve bu sayılara halen uygulanmakta olduğu gibi eğitim hastaneleri ile 300 ve daha yukarı yatak kapasiteli kurumlar için % 75 oranında, diğer kurumlar için % 50 oranında artış yapılarak ilave edilmesine devam edilmesi, ayrıca vardiya uygulayan hastanelerde bu oranlara % 30 ilave edilmesi gerekmektedir.
Uygulama birliğinin sağlanması için; hizmet ihalelerinde çalıştırılacak azami işçi sayısının tespitine dair aşağıda ki örneğe göre hareket edilmesi gerekmektedir.
Örnek; 400 yataklı bir hastanenin yardımcı hizmetler sınıfı personel standardı 300, bu sınıfta çalışan eksik personel sayısı da 120 olduğunda bu sayıya, hastane 400 yataklı olduğu için standardın % 75’inin ilave edilmesi gerekmektedir.
Standardın % 75’i (225) + Eksik Personel (120 ) = Azami Çalıştırılacak İşçi Sayısı (345)
Ayrıca; Kurumun yardımcı hizmetler sınıfı personel standardının belirlenmesinde 24.07.2001 tarih ve 24472 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Sağlık Bakanlığı Taşra Teşkilatı Yatak ve Kadro Standartları Yönetmeliği ile Eki Cetvellerin Değiştirilmesine Dair Yönetmelik” ile getirilen değişikliğin değil, değişiklik öncesi şeklinin (12.12.1995 tarih ve 22491 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Sağlık Bakanlığı Taşra Teşkilatı Yatak ve Kadro Standartları Yönetmeliği ile Eki Cetvellerinin Değiştirilmesine Dair Yönetmelik) baz alınması gerekmektedir.
B- Hizmet Alımlarında Yemek, Yol ve Giyecek
Yıllardır hizmet alımı kapsamında çalıştırılan işçilerin yemek, yol ve giyecek ihtiyaçlarının ayni veya nakdi olarak istekliler tarafından karşılanacağına dair idari şartnamelere kurumlarımız tarafından hükümler konulmaktadır. Bu hükümlere istinaden işçilerin yemek, yol ve giyecek ihtiyaçlarının giderilmesine yönelik maliyetler ise, yaklaşık maliyet tespitinde dikkate alınmakta ve isteklilerden brüt asgari ücret ile öngörülen yemek, yol ve giyecek bedellerini de içeren asgari işçilik maliyetinin altında teklif vermemeleri istenmektedir. Sonuç olarak öngörülen yemek, yol ve giyecek bedelleri kurumlarımız tarafından karşılanarak uhdesinde ihale kalan firmalara ödenmektedir.Ancak uygulamada bazı sıkıntıların yaşandığı gözlemlenmiş ve bu sıkıntıların ortadan kaldırılması ile kurumlarımız arasında uygulama birliğinin sağlanması amacıyla Bakanlık Makamından alınan 17 Ocak 2005 tarihli ve 196 sayılı Onay ile;
Bakanlığımıza bağlı kurum ve kuruluşlarca, hizmet alımı kapsamında çalışan işçilerin yemek, yol ve giyecek ihtiyaçlarının istekliler tarafından karşılanmasının öngörüldüğü durumlarda;
a) İşçilerin yemek ihtiyaçlarının ayni veya nakdi olarak karşılanması için firmalara bir bedelin ödenmesi uygulaması yerine, yemek ihtiyaçlarının hastane tarafından çıkartılan yemekten bedelsiz karşılanması yönünde şartnamelere hüküm konulması ve yemek bedelinin yaklaşık maliyet hesaplamalarında dikkate alınmaması,
b) Yol ihtiyaçlarının ise, istekliler tarafından ayni (idarenin takdirine göre toplu taşıma araçlarından sağlanacak bilet veya servis imkânlarıyla karşılanması gibi) olarak karşılanacağına dair şartnamelere hüküm konulması ve yaklaşık maliyet hesaplamalarında yol bedelinin dikkate alınması uygun görülmüştür.
Bu çerçevede;
1- Öncelikle bu uygulamada, hizmet alımı kapsamında çalıştırılan işçilerin yemek, yol ve giyecek ihtiyaçlarının karşılanması noktasında, kurumlarımızın her hangi bir yükümlülüklerinin/zorunluluklarının olmadığının bilinmesi,
2- İşçilerin yemek ihtiyaçlarının hastanede çıkan yemekten karşılanabilmesi için ihale dokümanına (şartname ve sözleşmelere) aşağıdaki şekilde hüküm konulması gerekmektedir.
“İşçilerin yemek ihtiyaçları yüklenici tarafından karşılanacaktır. Ancak, yükleniciye yemek ihtiyacının karşılanması noktasında bir bedel ödenmeyecek olup, bu bedelin karşılığı olarak, hizmet alımı kapsamında çalıştırdığı işçilerin yemek ihtiyaçlarını karşılaması için hastanede çıkan yemekten bedelsiz olarak faydalanması imkânı verilecektir. İstekliler de tekliflerinde işçilerin yemek ihtiyaçları için bir bedel öngörmeyeceklerdir.”
3- Yemek, yol ve giyecek gibi ihtiyaçların isteklilerce karşılanmasının öngörülmediği durumlarda ise, idari şartnamelerde bunlara ilişkin her hangi bir düzenleme yapılmayacak ve sözleşmenin uygulanması sırasında yükleniciden çalışanlara ait bu tür giderleri karşılaması istenmeyecektir.
4- Kurumda yemek çıkmıyorsa, yemek ihtiyacının ayni veya nakdi karşılanacağına karar vermek idarenin takdirinde olup, burada önemli olan hizmet alımı kapsamında çalıştırılan işçiler için öngörülen yemeğin (ayni veya nakdi) direkt olarak işçiye yansıtılması ve firmaların haksız kazanç sağlamalarının önüne geçilmesidir.
5- Personele ilişkin giyecek giderleri, işin yapılması sırasında personelce kullanılması istenen kıyafetle ilgili olduğundan giyecek giderinin işçilere aylık veya nakdi olarak ödeneceğine dair bir düzenleme yapılmaması, giyeceğin özellikleri ve sayısı idari şartnamenin “Teklif Fiyata Dâhil Olan Masraflar” başlıklı maddesinde belirtilmesi, bu giyeceklerin sayısı ve özelliklerine ilişkin ayrıntılı düzenlemenin ise teknik şartnamede gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
6- Bakanlığımız Müfettişlerince yapılan incelemelerde; bazı küçük İl ve İlçe Hastanelerince yapılan hizmet alım ihalelerinde işçilere “Yol Bedeli” verileceğine dair şartnamelere hüküm konulduğu, İl ve İlçelerde işçilerin hastaneye toplu taşım aracı ile gitmediği ve yol bedelinin firmalara ödenerek haksız kazanç sağlamalarına neden olunduğu tespit edilmiştir. Bunun önlenmesini teminen, bazı küçük İl ve İlçe Hastanelerinin yapacağı hizmet alım ihalelerinde işçi maliyeti belirlenirken, hastanenin ilçe merkezine olan uzaklığı ve toplu taşım araçlarının bulunup bulunmadığının tespit edilmesinden sonra “Yol Bedeli”nin işçi maliyet hesaplarına eklenmesi ve buna göre şartnamelere hüküm konulmasına dikkat edilmesi gerekmektedir.
7- Konu hakkında ayrıca Kamu İhale Genel Tebliği’nde, “Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımlarında Teklif Fiyata Dâhil Olacak Masraflar” başlığı altında yapılan açıklamaların da dikkate alınması gerekmektedir.
C- Temizlik Hizmeti Alımı İhaleleri1- Temizlik hizmet alımı ihalelerinde iş deneyim belgesinde yatak sınırlaması konulmaması,
2- Temizlik firması elemanlarının; Hastane Enfeksiyon Komitesince, Enfeksiyon Komitesi bulunmayan hastanelerde ise, hastane temizliğinden sorumlu komisyon veya başhemşirelik tarafından 3 (üç) ayda bir (yeni başlayanların ise hemen) eğitime alınması, sözleşme süresi (Sözleşme süresi en az 6 ay olan ihalelerde) sonunda başarılı olanlara eğitim aldığını gösteren ve çalıştığı bölümü/birimi belirten hastane idaresince düzenlenen bir sertifika verilmesi, (İleriki yıllarda yapılacak olan hastane genel temizliği ihalelerinde isteklilerden sertifikalı personel çalıştırılması istenilmesi planlandığından bu konuda gereken hassasiyetin gösterilmesi)
3- Temizlik firması elemanlarının çalıştıkları yerleri ve çalışma saatlerini belirten isim listelerinin çalıştığı bölümlere asılması, kontrol teşkilatı veya muayene-kabul komisyonlarınca listelere göre rutin kontrollerin yapılması,
4- Çalışacak personel sayısının tereddütlere meydan vermeyecek şekilde şef, müdür, koordinatörler de dahil olmak üzere net olarak belirlenmeli,
5- Temizlik hizmet alımı ihalelerinde hizmet kalitesinin yükseltilmesi için, hizmet alımı kapsamında çalıştırılan her 10 kişiden en az 2’sinin lise mezunu olması şartının aranması,
6- İhale dokümanına, her 50 kişiye; Ev Ekonomisi, Otelcilik Turizm Yüksek Okulu, Hemşirelik Yüksek Okulu, Sağlık İdaresi Yüksek Okulu vb. okul mezunu olan (Bunların bulunmadığı küçük il ve ilçelerde üniversite mezunu) bir ekip sorumlusunun, yüklenici firma tarafından görevlendirilmesi yönünde hüküm konulabileceği,
7- Yüklenicinin işin başında bulunması hususunda Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin 9 ncu maddesinde; “Yüklenici, üstlenmiş olduğu işin devamı süresince, işyerinden ayrılamaz. Ancak, idare tarafından kendi yerine kabul edilecek birisini, işlerin gecikmesine veya durmasına hiçbir şekilde yol açmamak şartı ile vekil bırakarak iş başından ayrılabilir. Yüklenici veya vekili, iş yerinden ayrılmalarını gerektiren zorunlu hallerde, kontrol teşkilatından izin almak zorundadırlar. Yüklenici veya vekili, işlerle ilgili denetimler ve çalışmalar sırasında istendiği zaman kontrol teşkilatı ile birlikte bulunacaklardır.”şeklinde yer alan hükme göre hareket edilmesi gerekeceği,
8- Ekip sorumlularının hizmetin görüldüğü saatlerde (haftalık çalışma saatlerinin tamamında) idarede bulunacağı, istekli tarafından bu kişilerin en azından asgari ücretle çalıştırılacağı ve iş mevzuatı gereğince sigortasız çalıştırılamayacağı dikkate alındığında, bu kişilerin istekliler açısından bir maliyet unsuru olarak ortaya çıktığı görülmektedir. Bu nedenle; ekip sorumluları için ücret ödenmeyeceğine ve teklif fiyata dâhil edilemeyeceğine dair hükümlere ihale dokümanında yer verilmemesi, bu kişilerin en azından asgari ücret üzerinden çalıştırılacağı dikkate alınarak yaklaşık maliyet hesaplamalarına brüt asgari ücret üzerinden bu kişilerinde dâhil edilmesi, aşırı düşük teklif değerlendirilmesinde, bu kişilerin yine en azından asgari ücret üzerinden çalıştırılacağı dikkate alınarak asgari personel maliyeti içerisine, brüt asgari ücret üzerinden bu kişilerinde dâhil edilmesi gerekmektedir.
D- Yemek Hizmeti Alımı İhaleleri
1. Yemek ihalelerinde yenilen yemek sayısı üzerinden ödeme yapılmasını teminen gerekli tedbirlerin alınması, Örneğin; kurum personeli için elektronik kart sisteminin uygulanması, yatan hastalar için ise, her öğün hastalara verilen yemek sayısını tespit etmek üzere sorumlu hemşirenin işlem tutanağı düzenlenmesi gibi,
2. Yemek hizmetlerinde çalışan personelin periyodik muayenelerinin yaptırılması,
3. Kontrol Teşkilatı ve Muayene ve Kabul Komisyonunca mutfak, yemekhane ve yemeklerin kontrollerinin yapılarak hizmetlerin ihale dokümanına uygun olarak sunulmasının sağlanması,
4. Yemek ihalelerinde yeterlilik kriteri olarak istenilen iş deneyim belgelerinde yatak sayısı şartı veya sadece hastane işi yapıyor olma şartı gibi rekabeti önleyici hükümlere yer verilmemesi,
5. Yemek ihaleleri şartnamelerinde yer alan yemek ve kahvaltı gramajlarının, Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğinde belirtilen gramajların üstünde olmaması gerekmektedir. Günlük ya da haftalık yemek listelerinin karşılarına gramajları da yazılıp personelin ve hastaların görebileceği bir yere asılarak hizmetten faydalananlarca denetlenmesinin sağlanması,
6. Yemek ihalelerinde günlük öğün sayısından yüksek oranda kapasite raporu istenilmemesi gerekmektedir. Kapasite raporu rekabeti engellemeyecek şekilde alınacak öğün sayısına uygun olarak belirlenmesi gerekmektedir. İdarenin kendi mutfağında gerçekleştirilen yemek hizmet alım ihalelerinde kapasite raporu istenmemesi uygun olacaktır.
7. Yemek hizmet alımı kapsamında alınacak olan yemekler idarenin kendi mutfağında hazırlanacaksa, bu durumda hizmet yeri yeterlik belgesi, işletme belgesi, SA 8000, ISO 22000 ve GHP belgelerin istenmemesi gerekmektedir.
8. İstenecek kalite belgelerinin rekabeti engellemeyecek nitelikte, ilgili ve yetkili kuruluşlarca kabul ve periyodik kontrollerinin yapılabilir olduğu göz önünde bulundurularak düzenleme yapılması gerekmektedir.
9. Her ne kadar aykırı bir düzenleme söz konusu olmasa da, hem değerlendirme hem de sözleşmenin yürütülmesinde birim fiyat teklif alınmak suretiyle ihaleye çıkılması daha uygun mütalaa edilmektedir.
10. Yemek hizmet alımı kapsamında alınacak olan yemekler idare mutfağında hazırlanacaksa, isteklilerden işin yapılacağı il dâhilinde kendi mutfağının olmasının istenmesi veya il dâhilinde bulunan başka bir yemek şirketi ile yapılmış noter onaylı sözleşme istenilmesi rekabeti engelleyici bir husus olup, bunun yerine, yüklenicinin idare mutfağında herhangi bir nedenle yemek çıkartamaması durumunda yemeği başka bir yerden/mutfaktan (ilgili mevzuat dâhilinde faaliyetini yürüten yerden olmak şartı ile) karşılayacağına dair taahhütname istenmesinin yeterli olacağı düşünülmektedir.
11. Gıda maddeleri üreten ve satan işyerlerinin asgari teknik ve hijyenik şartlarının belirlenmesi, gıda maddeleri ile ilgili hizmetler ile denetimine dair usul ve esaslar, 5179 sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun ile düzenlenmiştir.
Kamu İhale Kurumu’ndan konuya ilişkin olarak alınan yazıda ise;
İhale dokümanlarında 560 sayılı Kanun Hükmünde Kararname çerçevesinde düzenlenen belgelerin istenildiği bu sebeple 5179 sayılı Kanun çerçevesinde kurulan işletmelerin ihalelere katılamadığı, ihale dokümanlarında isteklilerce “Gıda Üretim Sertifikası” veya “Gıda Üretim İzin Belgesinin” sunulmasının yanı sıra bu belgelerin düzenlenmesi için zorunlu bulunan “Gıda Maddeleri Üreten İşyerlerine Ait Çalışma İzin Belgesi”, “Gıda Maddeleri Üreten İşyerlerine Ait Çalışma İzni ve Gıda Sicili Belgesi”, “İşletme Belgesi” gibi belgelerin istenilmesi ve bu belgeleri düzenleyen idareler konusundaki mevzuat ve yargı kararları göz önünde bulundurulmadan düzenleme yapılmasının katılımı engellediği,
İdarelerce yemek hizmetini yerine getirecek personele yönelik olarak ihale dokümanında düzenlemeler yapılmamasının ihale konusu hizmetin yerine getirilmesi sırasında taraflar arasında sorunlar yarattığı belirtilerek,
İdarelerce “mesleki ve teknik yeterlik” konusunda istenilen belgeler konusunda gıda mevzuatının esas alınarak ihale dokümanında düzenleme yapılması ve bu konuda ilgili idarelerden görüş alınması, ihale konusu hizmeti yerine getirecek personelin niteliği ve bu nitelik çerçevesinde sunulacak belgelere ilişkin olarak ihale dokümanında açık düzenleme yapılması istenmektedir
E- Koruma ve Güvenlik Hizmeti Alımları
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun Tanımlar başlıklı 4 üncü maddesinde tanımlanan “Hizmet” kavramının içerisinde yer alan "koruma ve güvenlik" hizmetlerinin, Bakanlığımıza bağlı kurum ve kuruluşlarca döner sermaye kaynaklarından temin edilmesine Bakanlık Makamının 19.02.2003 tarih ve 1584 sayılı Olur’ları ile “genel izin” verilmiştir.
Konuya ilişkin 5188 Sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun 26.06.2004 tarih ve 25504 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Anılan Kanunun 3 üncü maddesi "koruma ve güvenlik" hizmetlerinin güvenlik şirketlerine gördürülmesine imkân sağlamıştır. Ancak yine aynı madde de; “Kişilerin silahlı personel tarafından korunması, kurum ve kuruluşlar bünyesinde özel güvenlik birimi kurulması veya güvenlik hizmetinin şirketlere gördürülmesi özel güvenlik komisyonunun kararı üzerine valinin iznine bağlıdır.” hükmü yer almaktadır.
Bu bilgiler çerçevesinde, Bakanlığımıza bağlı döner sermayeli kurum ve kuruluşların döner sermaye kaynaklarından "koruma ve güvenlik" hizmetlerini; 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun ve bu Kanunun uygulamasına ilişkin çıkartılan yönetmelik ile 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu hükümleri çerçevesinde güvenlik şirketlerinden, 5188 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinde belirtilen gerekli izinleri almak ve yine aynı madde uyarınca belirlenecek azami personel miktarını geçmemek şartıyla temin edebileceklerdir.
Alımlarda dikkat edilecek bazı hususlar;
a) Güvenlik ihaleleri ile ilgisi bulunmayan belgelerin istenilmemesi gerekmektedir.
b) Özel güvenlik mali sorumluluk sigortası Kamu İhale Genel Tebliği’nde belirtildiği şekilde teyidi ile birlikte aranmalı bunun dışında başka sigorta yaptırılması istenmemelidir.
c) Aşırı düşük teklif sorgulamasında teklifi oluşturan önemli bileşenlere ait açıklamaların belgeye dayandırılmış olmasına ve rayiç bedelleri sağlamasına dikkat edilmelidir. Önemli bir teklif bileşeni olan giyeceğin özellikleri ve sayısı tam olarak belirtilmeli, açıklamalarda bunlar mutlaka aranmalı; düdük, cop ve kelepçe gibi teçhizat bedelleri ise, önemli bir bileşen olarak dikkate alınmamalıdır.
F- Hizmet Alımlarında Yüklenicinin Kendi İhtiyacı İçin Kullanacağı Yerlerin Ücretlendirilmesi
Bilindiği üzere ihale dokümanı arasında olan ve sözleşmenin ekleri arasında sayılan Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin “Yüklenicinin kendi ihtiyacı için kullanacağı yerler” başlıklı 8 inci maddesinde;“Yükleniciye ait malzeme ve araç ambarları ile işçi barakaları gibi
kendi ihtiyacı olan tesisler için kullanacağı yerlerin idare tarafından yükleniciye bedelsiz olarak verileceği sözleşme veya eklerinde yazılı olduğu takdirde, yüklenici ihtiyaç duyduğu bu yerlere ait harita, plan ve cetvelleri zamanında idareye vermek ve bu yerlerin sahipleri ile komşu yerler sahiplerine en az zarar verecek şekilde yer seçimi yapmak zorundadır. Bununla birlikte idare, gerekli gördüğü takdirde, yüklenicinin kullanacağı en uygun yeri kendisi seçerek yükleniciye gösterebilir. Bu durumda yüklenici, idarenin gösterdiğinden başka yerleri ancak sahipleri ile anlaşmak ve idareden bu kullanım karşılığı olarak bir bedel talep etmemek şartı ile kullanabilir.
Yüklenicinin kendi ihtiyacı için kullanacağı yerlerin bedelsiz olarak verilmesi sözleşme veya eklerinde yazılı değil ise, yer temini için gereken bütün giderler yükleniciye ait olacaktır. Ancak bu yerlerin geçici işgali, resmi işlemleri gerektirdiği takdirde bu işlemler geçici işgale ilişkin harita, plan ve cetveller yüklenici tarafından hazırlanmak şartı ile idare tarafından yapılır.” hükmüne yer verilmiştir.
Maliye Bakanlığı Başhukuk Müşavirliği ve Muhakemat Genel Müdürlüğü’nün konuya ilişkin 26.06.2007 tarihli ve 23018 sayılı yazısında; “…Bu düzenlemeler çerçevesinde (Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin 7, 8 ve 22 nci maddelerinde yapılan düzenlemeler), hizmet alımlarında “işyeri” tanımına giren, hizmetin ifa edileceği yerin yüklenici tarafından o hizmet için kullanılmasının sözleşmenin zorunlu unsuru olduğu, yüklenicinin o iş yerinde idarenin talep ettiği ve bedelini ödediği bir hizmet icra ettiği, kendi adına ayrı bir ticari faaliyette bulunmadığı, bu nedenle işin ifası ve sunumu için kullandığı işyeri niteliğindeki alan için idareye kira olarak herhangi bir karşılık ödemesinin söz konusu olmadığı, yalnızca şartnamenin 8 inci maddesi hükmüne göre “malzeme ve araç ambarları ile işçi barakaları gibi kendi ihtiyacı olan tesisler için kullanacağı yerlerin” ücrete, kullanım bedeline konu olabileceği…” hususu belirtilmiştir.
Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Müdürlüğü’nün 03.12.2007 tarihli ve 71243 sayılı yazılarında da; “… Buna göre gerek yürürlükteki mevzuat hükümleri gerekse Başhukuk Müşavirliği ve Muhakemat Genel Müdürlüğü’nün yukarıda belirtilen görüşü gereğince, sözleşme ekleri arasında sayılan Hizmet İşleri Genel Şartnamesi çerçevesinde, hizmet alımı sözleşmelerinde işyeri olarak kullanılacak yerlerin ücretsiz kullanılabileceğine dair hükme sözleşmesinde yer verilmez ise İdaremizce kiralama işlemi tesis edilerek kira bedellerinin tahsil edilmesi gerekmektedir…” hususu belirtilmiştir.
Tüm bu açıklamalar ışığında; idarelerin kendi hizmet binalarında gerçekleştirilen hizmetler (temizlik, koruma ve güvenlik, bilgisayar sistemlerine yönelik hizmetler, yemek hazırlama ve dağıtım hizmetleri gibi) için çıkılan hizmet alımlarında, yüklenicinin kullanımına verilecek yerlerden (malzeme ve araç ambarları ile işçi barakaları gibi kendi ihtiyacı için kullanacağı yerler) bir bedel alınması öngörülmüyorsa, bu yerler için bedel alınmayacağı hususunun veya idare tarafından yükleniciye bedelsiz olarak verileceği hususunun sözleşme veya eklerinde yazılı olarak belirtilmesi gerekmektedir.
Eğer ücretsiz kullanılabileceğine dair hükme sözleşme veya eklerinde yer verilmez ise, bu yerlerin temini için gerekli olan bütün giderler yüklenici tarafından ödenecek ve bu yerlerin kiralanmasına ilişkin işlemlerin ilgili idarenin (Milli Emlak Genel Müdürlüğü) tabi olduğu mevzuat çerçevesinde yapılması gerekmektedir.
G- Hizmet Alımlarında Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Bazı Hususlar
1. Hizmet alımı kapsamında çalıştırılan işçilerin hakları (özellikle işçi ücretleri) ve çalışma şartları hususunda, Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 6. Bölümünde yer alan hükümlere göre hareket edilmesi,
2. İşçi alacaklarının (nakdi olarak verilmesi öngörülen durumlarda yemek ve yol bedelleri de dâhil olmak üzere) yüklenici tarafından işçiler adına açılacak banka hesaplarına yatırılmasının sağlanması,
3. İdare tarafından firmaya hak ediş ödemesi yapıldıktan sonra en geç 3 (üç) gün içerisinde, işçi ücretlerinin işçilerin hesaplarına aktarılması ve işçi ücretlerinin hesaplara aktarıldığına dair banka dekontunun aynı gün veya takip eden gün içerisinde kuruma ibrazının sağlanması,
4. Herhangi bir sebeple idarenin yapacağı hak ediş ödemelerinde bir gecikme olması durumunda, hak edişlerin ödenmesi beklenilmeden işçi ücretlerinin firma tarafından ödenmesinin sağlanması,
5. İşçi ücretlerinden kaynaklanan gerek SSK primlerinin gerekse vergilerin ilgili yerlere yatırılmasının sağlanması,
6. İlgili aya ait hak ediş ödemesi yapılmadan, ödemesi yapılan bir önceki aya ilişkin belgelerin (işçi ücretlerinin işçiler adına açılacak banka hesaplarına yatırıldığına dair her işçinin adının görüldüğü belgeler ile bu ücretlere ilişkin SSK primleri ile vergilerin ilgili yerlere yatırıldığına dair belgeler) istenilmesi, istenilen bu belgelerin mutlaka teyidinin yapılması,
7. Hizmet alımı ihalelerinde idarece çalıştırılması öngörülen personelin nitelik ve sayısının ihale dokümanında belirtilmesi,
8. Anahtar teknik personele ilişkin düzenleme dışında mesleki ve teknik yeterliğin belirlenmesine ilişkin olarak ihale dokümanında isteklinin personel çalıştırdığına dair belge veya personel çalıştıracağına dair taahhütname istenilmemesi,
9. Hizmet alımları kapsamında, yüklenici bütün giderleri kendisine ait olmak üzere hizmetinde çalışanlar için, gerek tek tek ve gerekse topluca yaşadıkları ve çalıştıkları yerler bakımından, yürürlükte olan sağlık ve güvenlik mevzuatı hükümlerine uygun olarak her türlü sağlık önlemlerini almak ve çalışanların yerel şartlara göre sağlıklı bir şekilde yiyip içmeleri, hastalıklardan korunmaları, hastalık veya bir kaza halinde tedavileri konularında ilgili mevzuat hükümlerine ve idare veya kontrol teşkilatının kendisine vereceği talimata uymak zorunda olduğunun bilinmesi,
10. 4857 sayılı İş Kanunu’nun Kamu Makamlarının ve Asıl İşverenlerin Hakedişlerinden Ücreti Kesme Yükümlülüğü başlıklı 36 ncı maddesinde; “...... Anılan müteahhitlerin bu işverenlerdeki her çeşit teminat ve hakedişleri üzerinde yapılacak her türlü devir ve el değiştirme işlemleri veya haciz ve icra takibi bu işte çalışan işçilerin ücret alacaklarını karşılayacak kısım ayrıldıktan sonra, kalan kısım üzerinde hüküm ifade eder.” hükmü yer aldığından, hizmet alımları kapsamında yüklenici alacaklarına karşı başlatılan haciz ve icra takibinde, işçi alacaklarına öncelik tanınması,
11. Hizmet alımı ihalelerinde kalite belgelerine ilişkin düzenleme yapılmasında, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 45 inci maddesinin esas alınması ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin Birinci Bölümünün VIII inci maddesinin (L) alt maddesindeki açıklamalara dikkat edilmesi gerekmektedir. Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 45 inci maddesinde yapılan değişiklikle maddenin birinci fıkrasında yer alan “...tehlike analizi ve kritik kontrol noktaları yönetim sistem (HACCP) belgesi, iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistem (OHSAS) belgesi, bilgi teknolojisi-bilgi güvenliği yönetim sistem belgesine.....ilişkin düzenleme yapabilir...” hükmü yürürlükten kaldırıldığından, ihalelerde tehlike analizi ve kritik kontrol noktaları yönetim sistem (HACCP) belgesi, iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistem (OHSAS) belgesi, bilgi teknolojisi-bilgi güvenliği yönetim sistemine ilişkin belgeler ve bu sistemlere ilişkin belgelendirme kuruluşları tarafından düzenlenen sertifikaların istenilmemesi gerekmektedir.
12. Çevre yönetim sisteminin kuruluş yapısı, planlama faaliyetleri, sorumluluklar göz önünde bulundurulduğunda; idarelerin kendi hizmet binalarında gerçekleştirilen hizmetler (temizlik, koruma ve güvenlik, bilgisayar sistemlerine yönelik hizmetler, yemek hazırlama ve dağıtım hizmetleri gibi) ile niteliği gereği çevre yönetim sistem belgesi istenmeyecek hizmet ihalelerinde çevre yönetim sistem belgesine ilişkin düzenlemenin yapılmaması gerekmektedir.
13. Hizmet yeri yeterlilik belgesi, hizmet yerinin imkânlarının ilgili Türk Standardı ve/veya Türk Standartları Enstitüsü tarafından hazırlanmış olan kritere uygunluğunu gösteren ve akdedilen sözleşme ile kullanılabilen belgedir. Hizmet yeri yeterlilik belgesinin kuruluş yapısı, planlama faaliyetleri ve sorumluluklar göz önünde bulundurulduğunda; idarelerin kendi hizmet binalarında gerçekleştirilen hizmetler ( idarelerin hizmet binalarında servislerce gerçekleştirilecek montaj, bakım ve onarım hizmetleri hariç) ile niteliği gereği hizmet yeri yeterlilik belgesi istenmeyecek hizmet ihalelerinde hizmet yeri yeterlilik belgesi istenmemesi, hizmet yeri yeterlilik belgesine yönelik düzenlemelerde, hizmet yeri yeterlilik belgesinin hizmet kapsamının ve varsa standardının açık olarak yazılması gerekmektedir.
14. Resmi tatil ve bayram günlerinde çalışma yapılıp yapılmayacağına ilişkin net düzenlemeler yapılmalıdır. Resmi tatil ve bayram günlerinde çalışma yapılacak ise, çalışılacak gün ve personel sayısının belirtilmesi hem işin yürütülmesi hem de ihalenin değerlendirilmesinde önem arz etmektedir. İdarece fazla mesai yaptırılacak ise, toplam kaç saat mesai yaptırılacağının ihale dokümanında belirtilmesi ve tekliflerin değerlendirilmesinde bunun dikkate alınması gerekmektedir.
15. İhale konusu işe ilişkin SSK prim oranları şartnamelerde açık olarak belirtilmelidir.
16. Teklif fiyata dâhil olan masraflara ilişkin düzenlemenin, İdari Şartnamenin “Teklif Fiyata Dâhil Olan Masraflar” başlıklı maddesinde yapılması, bu düzenlemenin, mezkur maddenin dipnotu ile Kamu İhale Genel Tebliği’nin Birinci Bölümünün XIII üncü maddesinin “Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımlarında Teklif Fiyata Dâhil Olacak Masraflar” başlıklı (G) alt maddesindeki açıklamalar çerçevesinde gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Teklif fiyata dahil olan masraflara ilişkin düzenlemelere idari şartnamenin diğer hususlar bölümünde veya teknik şartnamede yer verilmemelidir.
17. Bilindiği üzere kurumlarımızda zaman zaman hastane enfeksiyonları ile karşılaşılmaktadır. Bu enfeksiyonlar tedavinin gecikmesine sebep olarak, kaliteli bir sağlık hizmeti sunumunu engellemektedir. Bu nedenle hastane enfeksiyonlarının önlenebilmesi ve kontrol altına alınabilmesi için Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği’nin Yataklı Tedavi Kurumları İç Enfeksiyonlardan Korunma Hizmetleri başlıklı 30 uncu ve 31 inci maddelerinde belirtilen tedbirlerin, 11/08/2005 tarihli ve 25903 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Yataklı Tedavi Kurumları Enfeksiyon Kontrol Yönetmeliği” hükümleri doğrultusunda alınması, Enfeksiyon Kontrol Komitesi’nin çalışmalarını aksatmadan yapması büyük önem arz etmektedir.
Diğer taraftan hastane enfeksiyonlarının önlenmesi ve kontrol altına alınmasında koordinasyon büyük önem arz etmektedir. Herhangi bir birimde meydana gelecek bir aksaklık enfeksiyon önleme ve kontrol zincirini kırabilmekte ve alınan tüm tedbirleri boşa çıkarabilmektedir. Bu nedenle satın alma birimlerince başta temizlik hizmet alımı, dezenfektan maddelerin alımı gibi ihalelerin teknik şartnamelerinin hazırlanmasında olmak üzere diğer mal ve hizmet alımlarında, Enfeksiyon Kontrol Komitesi ile gerekli koordinasyonun sağlanarak görüş ve önerilerinin alınması gerekmektedir. Keza, muayene ve kabul komisyonlarının da Enfeksiyon Kontrol Komitesi ile koordinasyonu sağlaması da önem arz etmektedir.
III– YAKLAŞIK MALİYET
Yaklaşık Maliyetin nasıl tespit edileceği hususu, Uygulama Yönetmeliklerinde detaylı bir şekilde açıklanmış ve yaklaşık maliyet hesaplamalarında dikkate alınacak fiyatlar arasında “ihaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş fiyatlar/ücretler” sıralanmıştır. Bu nedenle yaklaşık maliyet tespitinde daha gerçekçi fiyatlara ulaşılabilmesi için, Sağlık Bakanlığı İhale Bilgi Sistemine ve Malzeme Kaynak Yönetim Sistemine (MKYS) aktarılan verilerden mutlaka faydalanılması gerekmektedir.
Diğer taraftan yaklaşık maliyet tespitinde;
a) İhalelerde ihale konusu işin en ekonomik bir şekilde temin edilmesinde, yaklaşık maliyetin gerçekçi tespit edilmesinin önemi büyük olduğundan, yaklaşık maliyet tespiti araştırmalarının çok yönlü yapılması ve yeteri kadar zaman ayrılarak günün koşullarına uygun doğru ve gerçekçi fiyatlara ulaşılmaya çalışılması gerekmektedir.
b) Malzemeli yemek ihalelerinde; şartnamedeki kahvaltı ve yemekleri oluşturan malzemelerin gramajlarının fiyatlandırılması yoluyla tespit edilen yemek ve kahvaltının malzeme maliyetine, çalıştırılacak personelin (niteliklerine göre tahmini piyasa fiyatlarından ücretlendirilerek) işçilik maliyetlerinin, kullanılacak demirbaş malzemenin kullanım bedelinin ve firma karının da eklenerek yaklaşık maliyetin tespit edilmesi, gerçekçi yaklaşık maliyete ulaşmayı sağlayacaktır.
c) İlaç ve serum alımı gibi ihalelerin yaklaşık maliyet tespitinde, klinik ambalaj formu fiyatının baz alınması gerekmektedir.
IV- DÖNER SERMAYELERDE 4734 SAYILI KANUNUN 62 NCİ MADDESİNİN (I) BENDİNİN UYGULANMASI
4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin (ı) bendinde “Bu Kanunun 21 ve 22 nci maddelerindeki parasal limitler dâhilinde yapılacak harcamaların yıllık toplamı, idarelerin bütçelerine bu amaçla konulacak ödeneklerin % 10 unu Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü olmadıkça aşamaz.” hükmü yer almaktadır.
Bahse konu hüküm ile 21/f ve 22/d maddelerine göre yapılacak alımlara sınırlama getirilmiş, Kanun kapsamında bulunan kurum ve kuruluşların Kanunun 21 ve 22 nci maddelerinde belirtilen parasal limitler dâhilinde yapacakları harcamaların yıllık toplamının idarelerin bütçelerine bu amaçla konulacak ödeneklerin % 10 unu aşamayacağı öngörülmüştür. Bu düzenleme ile Kanun kapsamındaki kurum ve kuruluşlar tarafından yapılacak mal ve hizmet alımları ile yapım işlerine ilişkin harcamaların, 4734 sayılı Kanunda belirtilen temel ilkelere ve usullere uygun bir şekilde yapılması amaçlanmıştır.
Buna göre, 4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin (ı) bendine göre Kanun kapsamındaki kurum ve kuruluşlar, gerek 21 inci maddesinin (f) bendi, gerekse temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında yapılacak konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin alımlar hariç 22 nci maddesinin (d) bendi kapsamında yapacakları harcamalarda, bütçelerine bu amaçla konulan ödeneklerin % 10 unu Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü olmadan aşamayacaklardır.
4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (f) bendi ve 22 nci maddesinin (d) bendine göre ihtiyaçların temininde kurum ve kuruluşlar, yıllık bütçelerinde belirlenen toplam ödenek miktarını dikkate alacaklardır. Kurum ve kuruluşlar, mal alımı, hizmet alımı veya yapım işleri için bütçelerine konan yıllık toplam ödenekleri üzerinden her biri için ayrı ayrı % 10 oranı hesaplayacaklardır.
Başvurularda, 21 inci maddenin (f) bendi gereğince alınması öngörülen mal veya hizmet alımları ile 22 nci maddenin (d) bendi gereğince temin edilecek mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinin tanımı, içeriğinin ne olduğu ve Kanunda belirtilen temel ihale usulleriyle ve 21 inci maddenin (f) ve 22 nci maddenin (d) bendi dışındaki bu maddelerin diğer bentlerinde sayılan alım ve temin yöntemlerine göre temin edilememe gerekçeleri ayrıntılı bir şekilde belirtilerek Kamu İhale Genel Tebliği ekinde yer alan form ve formda istenilen bilgi ve belgeler gönderilecektir.
Kamu İhale Kurumu’ndan alınan 17.03.2004 tarih ve 53-2822 sayılı yazıda; Döner Sermayeli İşletmelerinin idari bağlılık açısından ilgili veya bağlı bulundukları Bakanlık aracılığı ile Kamu İhale Kuruluna başvurmaları gerektiği belirtilmiştir.
Kamu kurum ve kuruluşların bütçelerinde öngörülen ödenek tutarının, mal ve hizmet alımları için Kanunun 21 inci maddesinin (f) bendi ile 22 nci maddesinin (d) bendinde yer alan parasal limitlerin toplamını, yapım işlerinde ise 22 nci maddesinin (d) bendinde yer alan parasal limiti geçmemesi halinde % 10 oranının aşılması için Kamu İhale Kurulundan uygun görüş alınması şartı aranmayacaktır.
Kamu kurum ve kuruluşlarının bütçelerinde mal ve hizmet alımları için öngörülen ödenek tutarının % 10’unun, Kanunun 21 nci maddesinin (f) bendi ve 22 nci maddesinin (d) bentlerinde yer alan parasal limitlerin toplamının altında kalması halinde bu maddelerde belirtilen parasal limitlerin toplamı kadar, yapım işleri için bütçelerinde öngörülen ödenek tutarının % 10’unun 22 nci maddenin (d) bendinde yer alan parasal limitin altında kalması halinde ise bu parasal limite kadar olan harcamalar için de Kamu İhale Kurulundan uygun görüş alma şartı aranmayacaktır.
Kanunun 21 inci maddesinin (f) bendi ile 22 nci maddesinin (d) bendinde yer alan parasal limitlerin toplamı dikkate alınırken mal ve hizmet alımları ile yapım işleri için ayrılan ödenek tutarları ayrı ayrı değerlendirilecektir.
Kamu İhale Kurulu tarafından verilen uygun görüş, verildiği yıl için geçerli ve talepte bulunulan hususlar ile sınırlı olacaktır.
Diğer taraftan 62 nci maddenin (ı) bendi uyarınca Kamu İhale Kurulu’ndan alınacak uygun görüşler için Bakanlığımıza yapılacak başvurularda şu hususlara dikkat edilmesi önem arz etmektedir.
· 4734 sayılı Kanunun 62/ı maddesi ile, sadece 21/f ve 22/d maddelerine göre yapılacak alımlara sınırlamanın getirildiğinin, 21 ve 22 nci maddelerinin diğer bentlerine ise herhangi bir sınırlamanın getirilmediğinin dikkate alınması,
· %10 oranının hesabında, sadece bir bütçe kaleminin (Ör: 740-01-Kırtasiye Giderleri) değil döner sermaye bütçesinin mal alımına giren tüm kalemlerin toplamının, hizmet alımına giren tüm kalemlerin toplamının ve yapım işlerine giren tüm kalemlerin toplamının ayrı ayrı esas alınması,
· Kanun gereği alınması gereken uygun görüş için yapılacak başvuruların alım/ihale işlemlerine başlanılmadan önce yapılması,
· Bu güne kadar yapılan başvuruların değerlendirilmeme gerekçesi olarak Kamu İhale Kurumu tarafından genel olarak; “İhtiyaçların Kanunda belirtilen temel ihale usullerine göre temin edilmeme gerekçelerinin ayrıntılı bir şekilde ifade edilmediği, buna ilişkin bir belge ibraz edilmediği, ayrıca açık ihale veya belli istekliler arasında ihaleye katılım olmaması, ihalenin çeşitli nedenlerle iptal edilmesi veya sonuçlandırılmaması, idare tarafından öngörülmeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması gibi durumlarda ihtiyaçların Kanunun 21 inci maddesinin (f) ve 22 nci maddesinin (d) bendi dışındaki diğer alım yöntemleri kullanılarak neden alınamadığı hususlarında bir gerekçe veya açıklama bulunmaması” gösterilmektedir.
· Döner sermaye bütçe kalemlerinin hangisinin mal alımına, hangisinin hizmet alımına hangisinin yapım işine girdiğine ilişkin değerlendirmenin ise EK-1’deki tabloya göre yapılması gerekmektedir.
V- İHALELERDE İSTEKLİLERDEN İSTENECEK BİLGİ VE BELGELERKamu İhale Kurumunca hazırlanan ihale istatistiklerin incelenmesinde; Kurumun almış olduğu uyuşmazlık kararlarının büyük kısmının isteklilerden istenilen belgelerin ihale komisyonlarınca kabul edilmemesinden veya idarelerce gereksiz belge istenilmesinden kaynaklanan şikâyet ve itiraz başvuruları ile ilgili olduğu görülmektedir.
Dolayısıyla idarelerce ihalelere katılım için isteklilerden istenen belge sayısının fazla olması ve/veya bu belgelerin değerlendirilmesinde hata yapılması, ihale işlemlerinin sonuçlanmasında önemli gecikmelere ve iptallere yol açmaktadır.
Kamu İhale Kurumu tarafından yayımlanan ihale uygulama yönetmeliklerinde, ihalelere katılım için ve isteklilerin ekonomik ve mali yeterliği ile mesleki ve teknik yeterliğinin belirlenmesinde değerlendirilmek üzere, ihalelerin niteliği ve yaklaşık maliyetin büyüklüğüne göre, idarelerce istenilebilecek belgelerin neler olduğu ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Uygulama Yönetmelikleri hükümlerine bakıldığında, ihalelere katılım için gerekli olan belgeleri; istenilmesi zorunlu belgeler ve istenilmesi idarelerin inisiyatifine bırakılmış belgeler olarak iki gruba ayrıldığı görülmektedir.
Sağlık sektörü ile ilgili alımların insan sağlığı açısından göz ardı edilemez bir önemi bulunduğu kuşkusuzdur. İhtiyaç duyulan yapım işi ve özellikle mal ve hizmet alımlarının ihtiyaç duyulduğu anda ve gerektiği miktarda temin edilerek sağlık hizmetlerinin sunumunda kullanılması büyük önem arz etmektedir. Öte yandan ihalelere verilen teklif sayısının ve rekabetin yüksek olması da, kamu kaynaklarının verimli ve etkili kullanılması açısından son derece önemlidir.
Yapılan bu açıklamalar ışığında; idarelerce ihaleye katılım için istenilmesi zorunlu belgeler dışında, idarelerin inisiyatifine bırakılmış diğer belgelerin seçiminde, gereksiz yere hassasiyet gösterilerek ihalenin niteliğine göre çok sayıda belgenin istenilmesinden mümkün olduğu kadar kaçınılması ve istenilen belgelerin ihale komisyonlarınca değerlendirilmesinde dikkatli olunması gerekmektedir. Bu şekilde; ihalelere katılımın ve rekabetin artacağı, basit hatalardan ötürü şikâyet ve itiraz başvurularının azalacağı ve ihtiyaç duyulan mal ve hizmetler ile yapım işlerinin geciktirilmeden temin edilmesinin mümkün olacağı değerlendirmektedir.
VI- ÖDEMELERÖdemeler hususunda 01/05/2007 tarihli ve 26509 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Döner Sermayeli İşletmeler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda hareket edilmesi gerekmektedir.
VII- İHALELERE KATILMAKTAN YASAKLAMA
1. İdarelerin, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nda sayılan ihalelere katılmaktan yasaklamayı gerektirir fiil veya davranışları tespit etmeleri halinde, yasaklama cezası verilmek üzere Bakanlığa bildirmeleri Kanun gereğidir.
2. 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 58 inci ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 26 ncı maddeleri gereği yasaklama kararlarının, yasaklamayı gerektiren fiil veya davranışın tespit edildiği tarihi izleyen en geç 45 gün içinde verilmesi gerekmektedir. Kamu İhale Genel Tebliği hükümleri çerçevesinde; söz konusu maddelerde geçen kırkbeş günlük sürenin başlangıcı olarak, yasaklamaya esas bilgi ve belgelerin yasaklama kararını verecek mercie (Bakanlığımıza) ulaştığı tarihin değil, yasaklamayı gerektiren fiil veya davranışın, ihaleyi yapan idarenin yetkili makamı tarafından tespiti anlamına gelecek onayın veya bu anlama gelecek idari işlemin tesis edildiği tarihin esas alınması gerekmektedir.
3. Bakanlığımıza bağlı kurumlar yasaklamayı gerektirir durumu, tespit ettikleri tarihten itibaren en kısa sürede, konuyla ilgili tüm bilgi ve belgelerle birlikte ivedilikle Bakanlığımıza (Asılları sonradan gönderilmek şartıyla Faks, APS veya Kargo ile) bildirmeleri gerekmektedir.
4. Bakanlığımıza gönderilecek yasaklamaya ilişkin bildirimlerin;
a) Döner sermaye kaynaklarından yapılan mal ve hizmet alım ihalelerine ilişkin yasaklama taleplerinin Strateji Geliştirme Başkanlığı’na,
b) Döner sermaye kaynaklarından yapılmayan mal ve hizmet alım ihalelerine ilişkin yasaklama taleplerinin, ihaleye ilişkin ödeneği gönderen Bakanlık Merkez Birimine,
c) Kaynağı ne olursa olsun Bölge Hıfzıssıhha Enstitüsü Müdürlüklerince yapılan mal ve hizmet alım ihalelerine ilişkin yasaklama taleplerinin Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı’na,
d) Yapım işleri ihalelerine ilişkin tüm yasaklama taleplerinin İnşaat ve Onarım Dairesi Başkanlığı’na,
gönderilmesi gerekmektedir.
5. Yasaklamayı gerektirir durumun Bakanlığımıza geç bildirilmesinden dolayı yasaklama kararı verilememesi durumunda ilgililerin sorumlu olduğu unutulmamalıdır.
6. İhalelere katılanlar hakkında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilmesi halinde 4734 sayılı Kanunun 58 ve 4735 sayılı Kanunun 26 ncı maddelerinin 2 nci fıkraları uyarınca;
6.1. İhalelere katılmaktan yasaklama kararı verilen tüzel kişilerin şahıs şirketi olması halinde şirket ortaklarının tamamı hakkında,
6.2. Sermaye şirketi olması halinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olan gerçek veya tüzel kişi ortaklar hakkında
6.3. Haklarında yasaklama kararı verilenlerin gerçek veya tüzel kişi olması durumuna göre;
Ayrıca,
6.3.1. Bir şahıs şirketinde ortak olmaları halinde bu şahıs şirketi hakkında da
6.3.2. Sermaye şirketinde ortak olmaları halinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olmaları kaydıyla bu sermaye şirketi hakkında da,
4734 sayılı Kanunun 58 ve 4735 sayılı Kanunun 26 ncı maddelerinde belirtilen usulde ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilmesi gerektiğinden Bakanlığımıza yapılacak bildirimlerde bu hususlara dikkat edilmesi gerekmektedir.
7. İdarelerce, bu konuda ayrıca haklarında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilenlerce beyan edilenin dışında varsa bunların ortaklarının ve/veya ortaklıklarının tespit edilmesi amacıyla ilgili kamu kurum ve kuruluşları ve kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile gerekli koordinasyonun sağlanıp, araştırmaların yapılması da önem taşımaktadır.
8. 4734 sayılı Kanunun 59 uncu ve 4735 sayılı Kanunun 27 nci maddelerine istinaden, ihalelere katılmaktan yasaklamayı gerektiren ve suç teşkil eden fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında idarece Cumhuriyet Savcılıklarına suç duyurusunda bulunulması gerekmektedir.
9. Yasaklama durumunun Bakanlığımıza bildirirken;
9.1. Kamu İhale Genel Tebliğ’i ekinde yer alan formun eksiksiz doldurularak ve imzalanarak,
9.2. Yasak fiil veya davranışın tespitini gösterir tüm bilgi ve belgelerin (ihale kararı, sözleşmeye davet, ihtarname, yapılan tebligatlar, sözleşme fesih kararı, tespite ilişkin rapor- tutanak-yazı vb.) suretlerinin,
9.3. Sermaye hisse oranlarını gösteren ticaret sicil gazetesi suretinin,
9.4. Ticaret odası belgesinin suretinin,
9.5. Ortaklık/hisse beyanı belgesinin suretinin,
9.6. Açık tebligat adresinin,
9.7. Gerçek kişiler için T.C. Kimlik Numarasının,
9.8. Tüzel kişiliklerde sermayesinin yarısından fazlasına sahip gerçek kişi ortağın T.C. Kimlik Numarasının,
9.9. Sözleşmenin ilk ve son sayfalarının,
9.10. Vergi numarasının,
Gönderilmesi gerekmektedir.
(Bakanlığımıza gönderilen tüm suret belgelerin aslı gibidir onayı yapılarak gönderilmesi)
VIII- MUAYENE VE KABUL İŞLEMLERİ4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki kamu kurum ve kuruluşlarının, bu Kanun hükümlerine göre yaptıkları ihaleler sonucunda idareye teslim edilen mal, hizmet ve yapım işlerine ilişkin muayene ve kabul işlemlerinin, Kamu İhale Kurumunca yayımlanan Muayene ve Kabul Yönetmelikleri hükümlerine göre yürütülmesi gerekmektedir.
Diğer taraftan bilindiği üzere, Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğinde, Muayene ve Kabul Komisyonu Başkanının Hastane Müdürü olduğu belirtilmektedir. Ancak, Kamu İhale Kurumunca yayımlanan Muayene ve Kabul Yönetmeliklerinde komisyonların kimlerden oluşacağına dair esaslar belirlendiğinden, komisyonların oluşturulmasında öncelikle bu yönetmelik hükümlerinin dikkate alınması gerekmektedir.
IX- FİYAT FARKI4734 sayılı Kamu İhale Kanununa göre yapılacak olan ihalelerde fiyat farkı verilebilmesi için, Bakanlar Kurulunca kararlaştırılan ve 31.12.2002 tarih ve 24980(3.Mükerrer) sayılı Resmi Gazete yayımlanan “......Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esaslar”a göre hareket edilmesi gerekmektedir. Söz konusu esaslar mal alımları, hizmet alımları ve yapım işleri için ayrı ayrı belirlenmiş olup, ihale konusuna göre uygun olan esasların dikkate alınması gerekmektedir.
Fiyat farkı uygulamasında dikkat edilmesi gereken en önemli husus, söz konusu ihalelerin idari şartname ve sözleşmelerine yukarıda bahsedilen esaslara göre hüküm konulması gerektiğidir.
Diğer taraftan fiyat farkı hesaplamalarında Kamu İhale Genel Tebliği’ndeki diğer açıklamalarla birlikte aşağıda tekrarlanan açıklamalarında dikkate alınması gerekmektedir.
“ B. Personel Ücretleri ile İlgili Fiyat Farkı Hesabı:
İşçiliğin a1 olarak belirlenebilmesi ve böylece a1 için Esasların 8 inci maddesine göre fiyat farkı hesaplanabilmesi için; çalışacak personel sayısının belirlenmiş olması ve haftalık çalışma saatlerinin tamamının ilgili idare için kullanılması gerekmektedir. Haftalık çalışma saatlerinin tamamının ilgili idare için kullanılmadığı işlerde ise işçilik a2 olarak belirlenecektir.
Çalışan personele asgari ücretin üzerinde bir ödeme öngörülmekle birlikte hizmet alımlarına ilişkin Fiyat Farkı Esaslarının sadece 8 inci maddesinin uygulanacağı hizmet alımı ihalelerinde, ihale tarihi itibarıyla geçerli brüt asgari ücretin artması halinde anılan madde gereği sadece asgari ücretteki artış miktarı ve bu artış miktarından kaynaklanan işveren payı kadar fiyat farkı hesaplanacaktır.
Fiyat Farkı Esaslarının bütün olarak uygulandığı ve vasıflı işçiliğin a2 olarak belirlendiği hizmet alımı ihalelerinde, Esasların 7 nci maddesi gereği ihale tarihi itibarıyla geçerli brüt asgari ücretteki artış oranı kadar ücret farkı hesaplanacaktır. Esaslar bütün olarak uygulanmakla birlikte vasıflı işçilik a1 olarak belirlenmişse 8 inci madde gereği sadece asgari ücretteki artış miktarı ve bu artış miktarından kaynaklanan işveren payı kadar hesaplama yapılacaktır.
Asgari ücretin üzerinde bir ödeme öngörülen vasıflı personelin çalıştırıldığı işlerde Fiyat Farkı Esaslarının sadece 8 inci maddesi uygulandığında asgari ücretteki değişiklik sonrasında yüklenici vasıflı personelin ücretini asgari ücretteki artış miktarı kadar, Esasların tümü uygulanarak işçiliğin a2 olarak belirlendiği hallerde ise asgari ücretteki artış oranı kadar artırabileceğinden ücret bordrosu da buna göre düzenlenecektir.
Yine Esasların 7 nci maddesine göre fiyat farkı hesaplanmakla birlikte vasıflı işçilik a1 olarak belirlenmişse a1 için 8 inci madde gereği yüklenici, vasıflı personelin ücretini asgari ücret artış miktarı kadar artırmak zorunda olacak, asgari ücretteki artış oranını uygulama zorunluluğu olmayacaktır.
Esasların 7 nci maddesinin uygulandığı işlerde, a1 olarak belirlenen vasıfsız işçiliğin fiyat farkı 8 inci maddeye göre hesaplanacak, 7 nci maddeye göre hesaplanan fiyat farkı formülünde a1’e yer verilmekle birlikte formül gereği a1 için herhangi bir artış katsayısı uygulanmayacağından fiyat farkı hesabına herhangi bir etkisi olmayacak, sonuçta 7 nci ve 8 inci maddeler gereği ayrı ayrı hesaplanacak tutarların toplamı, ödenecek veya kesilecek toplam fiyat farkını oluşturacaktır.
İdari şartnamede hem a1’e hem de a2’ye yer verilmişse bu durumda toplam fiyat farkı 7 ve 8 inci maddeye göre hesaplanan fiyat farklarının toplamından oluşacaktır.”
X- İHALELERE YÖNELİK YAPILACAK BAŞVURULAR (ŞİKÂYETLER)
Bilindiği üzere ihale süreçlerine ilişkin şikâyet başvurularının ve hukuka aykırılık iddialarının incelenmesine ilişkin usul ve esaslar, Kamu İhale Kurumu tarafından hazırlanan ve
22.06.2007 tarih ve 26560 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İhalelere Yönelik Yapılacak Başvurular Hakkında Yönetmelikte açıkça belirtilmiştir. İhale süreçlerine ilişkin şikâyet başvurularında anılan Yönetmelik hükümlerine göre hareket edilmesi gerekmektedir.
Kamu İhale Kurumuna yapılan itirazen şikâyet başvuruları sonucunda Kamu İhale Kurulunca verilen “İhale sürecinin durdurulmaması” kararı, zaman zaman kurumlarımızca yanlış değerlendirilerek, Kurulun nihai kararı beklenilmeden sözleşme imzalandığı gözlemlenmektedir. İhale sürecinin durdurulmaması kararı, ihale sürecinin sözleşme imzalanması aşamasına kadar olan sürecin devamına ilişkin olup, Kurulun nihai kararı beklenilmeden sözleşme imzalanmamasına dikkat edilmesi gerekmektedir.
XI-TAŞINIR VE TAŞINMAZ SATIN ALINMASI
4.1.1961 tarihli ve 209 sayılı Kanunun 5335 sayılı Kanun ile değiştirilen 3 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendinde “…kamulaştırma yaptırılması” ve (d) bendinde “Taşınır ve taşınmaz satın alınması, ihtiyaç duyulan taşınmazlar üzerinde sınırlı ayni hak tesis edilmesi, kiralanması ve bunlara ilişkin her türlü giderin yapılması” hususlarında bedeli döner sermayeden karşılanmak üzere Bakanlığın döner sermaye işletmelerine yetki vermeye mezun olduğu hüküm altına alınmıştır.
Bakanlığımıza bağlı kurumlarımız yukarıda belirtilen hükümlerde sayılan işlemleri, aşağıda yapılan açıklamalar doğrultusunda gerçekleştirebileceklerdir.
A- Taşınmaz Satın Alınmasında;
a) Satın alma gerekçesinin belirtilmesi ve satın alınacak taşınmazla ilgili rayiç bedelin tespit edilmesi,
b) Satın alınması düşünülen taşınmazın özelliklerini taşıyan Hazineye ait uygun bir taşınmaz bulunup bulunmadığı hususunda o yerin en büyük Mal Memurluğundan belge alınması,
c) Satın alınacak taşınmaz tespit edildikten sonra, gerekçe raporu ve taşınmaza ilişkin kat planı, imar planı ve proje gibi belgelerle birlikte Bakanlığımızdan (İnşaat ve Onarım Dairesi Başkanlığı’ndan) izin talebinde bulunulması,
d) Bakanlıktan izin alındıktan sonra satın alma işlemlerine başlanılması,
e) Taşınmaz satın almalarının 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 22/e maddesi uyarınca yapılabileceğinin bilinmesi,
B- Kamulaştırma İşlemlerinde;
a) Kamulaştırmanın kamu yararı gerekçesinin belirtilmesi ve kamulaştırılacak taşınmazla ilgili rayiç bedelin tespit edilmesi,
b) Kamulaştırılması düşünülen taşınmazın özelliklerini taşıyan hazineye ait uygun bir taşınmaz bulunup bulunmadığı hususunda Milli Emlak Müdürlüğünden belge alınması,
c) Kamulaştırılacak taşınmaz tespit edildikten sonra, gerekçe raporu ve taşınmaza ilişkin kat planı, proje gibi belgelerle birlikte Bakanlığımızdan (İnşaat ve Onarım Dairesi Başkanlığı’ndan) izin talebinde bulunulması,
d) Kamulaştırma işlemlerinin 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu hükümleri çerçevesinde gerçekleştirilmesi,
Gerekmektedir.
Bakanlıktan izin alınmadan, taşınmaz satın alınma işlemleri ile kamulaştırma işlemleri kesinlikle yapılmayacaktır.
XII- AMBULANS, CENAZE ARABASI VE HİZMET ARACI TEMİNİ
209 sayılı Sağlık Bakanlığına Bağlı Sağlık Kurumları İle Esenlendirme (Rehabilitasyon) Tesislerine Verilecek Döner Sermaye Hakkındaki 209 Sayılı Kanun Gereğince İşletme, İdare ve Muhasebe İşlerine Dair Yönetmeliğin 7 nci maddesinde, döner sermayenin gider yerleri sıralanmış, bu gider yerleri arasında da; “Yılı yatırım programı ile ilişkilendirilmesi kaydıyla, ambulans, cenaze arabası ve hizmet aracı satın alınması ile ayrıca bunların kiralanması veya hizmet satın alınması yoluyla temini ve bunlara ilişkin giderler,..”de sayılmıştır.
Anılan hüküm çerçevesinde Bakanlığımıza bağlı döner sermayeli kurumlar döner sermaye kaynaklarından, yılı yatırım programı ile ilişkilendirilmesi kaydıyla, ambulans, cenaze arabası ve hizmet aracı satın alabilmekte, ayrıca bunları kiralama veya hizmet satın alınması yoluyla temin edebilmektedirler.
Diğer taraftan Bakanlığımıza bağlı döner sermayeli kurumlar 237 sayılı Taşıt Kanunu hükümlerine tabi olduğundan söz konusu alım ve teminlerde, mezkûr Kanun ve bu Kanuna dayanılarak çıkartılan ikincil mevzuat hükümlerinin de dikkate alınması gerekmektedir.
A- Satın Almalar
5018 sayılı Kanuna ekli (I) ve (II) sayılı cetvellerde yer alan kamu idarelerinin yıl içinde edinebilecekleri taşıtların cinsi, adedi, hangi hizmetlerde kullanılacağı ile 5/01/1961 tarihli ve 237 sayılı Taşıt Kanununa tâbi kurumların yıl içinde satın alacakları taşıtların azami satın alma bedelleri, Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunları ekinde yer alan (T) Cetvelinde belirtilmektedir.
Bu nedenle Bakanlığımıza bağlı döner sermaye kaynaklarından ambulans, cenaze arabası ve hizmet aracı satın alınıp alınmayacağı hususunda, öncelikle döner sermaye kaynaklarından Bakanlığımızın hangi taşıtları temin edebileceğine anılan cetvelden bakılması gerekmektedir. Diğer taraftan anılan cetvelde yer alsa da, yine Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunlarında yer alan “Bu Kanuna ekli (T) işaretli cetvelde yer alan taşıtlar, ancak çok acil ve zorunlu hallere münhasır olmak kaydıyla ilgili bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu kararı ile edinilebilir.” şeklindeki hüküm gereğince, söz konusu araçların alınabilmesi için Bakanlar Kurulu Kararı gerekmektedir.
Bakanlığımızda da bu işlemler İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığı’nca yürütüldüğünden, döner sermaye kaynaklarından ambulans, cenaze arabası ve hizmet aracı satın almak ((T) cetvelde anılan araçların belirtilip belirtilmediğine bakıldıktan sonra) isteyen kurumlarımızın taleplerini anılan Başkanlığa göndermeleri gerekmektedir.
B-Hizmet Alımı Suretiyle Hizmet Aracı Temini
Söz konusu teminlerde, 01.04.2006 tarihli ve 26126 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller”e göre hareket edilmesi gerekmektedir.
Anılan Esas ve Usullerin, Binek ve Station-Wagon Cinsi Taşıtların Hizmet Alımı Suretiyle Edinilmesi başlıklı 7 nci maddesinde;
“(1) 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (I) ve (II) sayılı cetvellerde yer alan genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile özel bütçeli idareler, hizmet alımı suretiyle binek veya station-vagon cinsi taşıt edinebilmek için aşağıdaki hususlara uyacaklardır:
a) Bir önceki yılda veya yıl içinde, tasfiye edilen veya sözleşmesi sona eren binek ve station-wagon cinsi taşıtların sayısı kadar hizmet alımı yoluyla binek veya station-wagon cinsi taşıt edinilebilecektir.
b) Kurumlar, hizmet genişlemesi veya zorunluluk arz eden hallerde, hizmet alımı yoluyla ilave binek veya station-wagon cinsi taşıt edinebilmek için, önceden Bakanlığın (Maliye Bakanlığı) uygun görüşünü alacaklardır.
c) Bir önceki yıl mülkiyetinde ve hizmet alımı yoluyla edinilmiş binek ve station-wagon cinsi taşıtı olmayan kurumlar, hizmet alımı yoluyla binek veya station-wagon cinsi taşıt edinebilmek için önceden Bakanlığın (Maliye Bakanlığı) uygun görüşünü alacaklardır.”
Hükmü yer alarak, kurumların temin edebilecekleri hizmet araçlarının sayısı hususunda sınırlamalar getirilmiştir.
Bakanlığımıza bağlı sağlık kurum ve kuruluşlarında sunulan hizmetin her geçen gün artması, hizmet sunumuna yeni birimlerin ilave edilmesi ve hizmetin devamlılığının sağlanması bakımından, kurumlarımızın hizmet aracına yönelik ihtiyaç ve talepleri sürekli olarak artmaktadır. Ancak bahse konu hükme göre bir önceki yıl mülkiyetinde ve hizmet alımı yoluyla temin edilmiş herhangi bir hizmet aracı olmayan kurumlarımız ile elinde hizmet aracı bulunup hizmet genişlemesi veya zorunluluk arz eden nedenlerle ilave hizmet aracı temin etmek isteyen kurumlarımızın Bakanlığımız aracılığıyla uygun görüş alması gerekmektedir.
Maliye Bakanlığı’ndan alınacak olan uygun görüşe esas teşkil etmek üzere, bir önceki yıl mülkiyetinde ve hizmet alımı yoluyla temin edilmiş herhangi bir hizmet aracı olmayan kurumlarımız (eğer hizmet aracı temin etmek istiyorlarsa) ile elinde hizmet aracı bulunup hizmet genişlemesi veya zorunluluk arz eden nedenlerle ilave hizmet aracı temin etmek isteyen (döner sermaye kaynaklarından) kurumlarımızın;
a) Temin etmek istedikleri binek veya station-wagon cinsi taşıt sayılarını,
b) Bu sayıların/ihtiyacın tespitine ilişkin ayrıntılı gerekçe raporunu,
c) Hizmet aracının hizmet alımı yöntemiyle temin edilmesi maliyeti ile hizmet aracının satın alma yöntemiyle temin edilme maliyetini gösterir karşılaştırmalı tablolarını,
d) Varsa diğer bilgileri,
İçerir talep yazılarının Bakanlığımıza (Strateji Geliştirme Başkanlığına) gönderilmesi gerekmektedir.
Diğer taraftan söz konusu taleplerin değerlendirmesinde ve bu taleplerin bildirimlerinde;
1- Kurumlarımızdan diyaliz hizmeti alacak hastalarının taşınması hususunda, Maliye Bakanlığı’nın 20.09.2005 tarihli ve B.07.0.MGM.0.23/115-17343 sayılı yazılarında; “...Bakanlığınıza bağlı sağlık kurumlarında bulunan diyaliz ünitelerinin verimli çalışmasının sağlanması için ve sadece hemodiyaliz hastalarının taşınması amacıyla servis hizmeti alınmasının ve bu hizmet bedellerinin de ilgili sağlık kurumlarının döner sermaye bütçelerinden karşılanmasının mümkün bulunduğu…” denildiğinden her hangi bir izin talebinde bulunulmaması, hizmet gerekleri doğrultusunda ihtiyaç duyuluyorsa gerekli hizmet alımlarının yapılması,
2- Kurumlarımızdan fizik tedavi hizmeti alacak hastaların taşınması hususunda, Maliye Bakanlığı’nın 13.12.2007 tarihli ve B.07.0.MGM.0.23/115-20897 sayılı yazılarında; “…Bakanlığınıza bağlı sağlık kurumlarında bulunan Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon ünitelerinin verimli çalışması ve fizik tedavi hizmeti alacak hastaların hastaneye ulaşımını kolaylaştırmak amacıyla servis hizmeti alınmasının ve bu hizmet bedellerinin de ilgili sağlık kurumlarının döner sermaye bütçesinden karşılanmasının mümkün bulunduğu düşünülmektedir.” denildiğinden her hangi bir izin talebinde bulunulmaması, hizmet gerekleri doğrultusunda ihtiyaç duyuluyorsa gerekli hizmet alımlarının yapılması,
3- Daha önceki yıllarda izin talebinde bulunan ve alınan izin doğrultusunda hizmet alımlarını yapan kurumlarımızın mevcut sözleşmeleri sona erdiğinde, sözleşmesi sona eren binek ve station-wagon cinsi taşıtların sayısı kadar, her hangi bir izin almadan hizmet alımı yoluyla binek veya station-wagon cinsi taşıt edinilebileceğinin dikkate alınması,
4- Bir önceki yılda veya yılı içinde herhangi bir şekilde mülkiyetinde bulunan aracını/araçlarını tasfiye eden veya edecek olan kurumlarımızın tasfiye edilen binek ve station-wagon cinsi araç sayısı kadar, her hangi bir izin almadan hizmet alımı yoluyla binek veya station-wagon cinsi taşıt edinilebileceğinin dikkate alınması gerekmektedir.
XIII-İHALELERDE ÖDENEK KAVRAMI
Bakanlığımıza bağlı bazı kurumların, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun Temel İlkeler başlıklı 5 inci maddesinde yer alan “Ödeneği olmayan hiçbir iş için ihaleye çıkılamaz” amir hükmünü yanlış yorumlayarak, hükümde geçen “ödenek” kavramını “nakit para” olarak değerlendirdikleri, bu nedenle de ihaleye çıkarken döner sermaye bütçesinin gider kaleminde yeteri kadar ödenek olmasına rağmen nakit para bulunmadığı gerekçesiyle ihaleye çıkmadıkları ve alımlarını kasadaki nakit durumuna göre peyder pey yapmak suretiyle yanlış bir uygulama tesis ettikleri, bu uygulamanın da ihtiyaçların zamanında karşılanamamasına ve hizmet sunumunda bazı aksaklıklara neden olduğu gözlemlenmiştir.
Söz konusu yanlış uygulama sonucu, ihtiyaçların zamanında karşılanamamasından kaynaklanan aksaklıkların ortadan kaldırılması için aşağıdaki açıklamaların yapılmasında fayda mülahaza edilmiştir.
02.09.1961 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 106 sayılı Yönetmelik hükümleri uyarınca; Bakanlığımıza bağlı döner sermayeli kurumlarımız döner sermaye bütçelerine ait gelir ve gider kalemlerini, plan ve hedefleri doğrultusunda belirleyebilmekte ve bütçe yılı içerisinde ödeneklerinin yetersiz kalması halinde de gerekirse bölüm içi veya bölümler arası aktarma veyahut ek bütçe yapmak suretiyle kurum ihtiyaçları doğrultusunda bütçe hareketlerini gerçekleştirmektedirler.
Yılı bütçeleri hazırlanırken, yıl içerisinde ihtiyaçların giderilmesine yönelik yapılacak alımlar/ihaleler için gerekli ödenek planlamasının yapılması ve yapılacak planlama çerçevesinde bütçenin gider kalemlerine yeteri kadar ödenek konulması suretiyle; 4734 sayılı Kanun’un 5 inci maddesinde yer alan “Ödeneği olmayan hiçbir iş için ihaleye çıkılamaz” hükmünün gereği yerine getirilmiş olacaktır.
Diğer taraftan, 4734 sayılı Kanun’un 62 nci maddesinin (b) bendinde, “ ….Ancak ertesi mali yılda gerçekleştirilecek süreklilik arz eden mal ve hizmet alımları için bir önceki mali yıl sona ermeden ihaleye çıkılabilir.” şeklinde yer alan istisnai hüküm ile, bütçe daha belirlenmeden ödenek varmış gibi ihaleye çıkılabilmesine imkan tanınmıştır.
Yapılan açıklamalar doğrultusunda, anılan Kanun hükmü uyarınca ihalelere çıkarken nakit para bulunması zorunluluğu bulunmadığından, ihaleye çıkabilmesi için bütçenin ilgili kaleminde ödeneğin bulunması yeterli olacaktır
XIV- TIBBİ CİHAZ HİZMET ALIMLARI
Bakanlığımıza bağlı sağlık kurumlarının artan hasta potansiyeli, hastalık profillerinin değişmesi, birçok hastalığın tanı ve tedavisinin yüksek teknoloji ürünü tıbbi cihazlarla sağlanabilir hale gelmesi sonucu bazı kurumlarımızın bu cihazları satın alma yoluyla temin ettiği, ancak birçok kurumumuzun sağlık hizmetleri sunumunda gerekli olan yeterli sayıda ve özellikte tıbbi cihaza sahip olmadığı, bu cihazlarla sunulması gereken hizmetlerin sunumunda yetersizlik ve aksamalar olduğu bilinmektedir.
Tıbbi cihazların yüksek fiyatları nedeniyle yeterli sayıda temin edilememeleri, teknolojilerinin hızla değişmesi, bu cihazların alımına yönelik ödenek tahsisi yapılamaması, bakım ve destek hizmetlerinin kurumlarca sağlanamaması, bu cihazları işletecek eğitimli personel konusunda sıkıntı yaşanması, sayıca az olan bu cihazlarla sunulan tetkik ve tedavi hizmetlerinde uzun sıralar oluşması gibi nedenlerle tetkik ve tedavi amacıyla kullanılan tıbbi cihazların hizmet satın alımı yoluyla teminine karar verilmiştir.
Diğer taraftan, 27.04.2005 tarihli ve 2598 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 5335 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 5 inci maddesi ile, 04.01.1961 tarihli ve 209 sayılı Sağlık Bakanlığına Bağlı Sağlık Kurumları İle Esenlendirme (Rehabilitasyon) Tesislerine Verilecek Döner Sermaye Hakkında Kanunun 3 üncü maddesi değiştirilmiş ve anılan değişiklikle “Döner sermayeli işletmeler, süreklilik arz eden hizmet alımları ile maliyeti yüksek ve ileri teknoloji ürünü olan tıbbî cihazların hizmet alımı yoluyla temini veya kiralanması için döner sermaye kaynaklarından, gelecek yıllara yaygın yüklenmelere girişebilir.” hükmüne yer verilmiştir.
Bakanlığımıza bağlı sağlık kurumlarında tetkik ve tedavi maksadıyla kullanılan tıbbi cihazların eksik, yetersiz veya eski teknolojili olması nedeniyle aksayan veya yeterli yapılamayan hizmetlerin gecikmeye fırsat vermeden sunumunu sağlamak üzere tetkik ve tedavi amacıyla kullanılan tıbbi cihazların hizmet satın alımı yoluyla temininde aşağıda belirlenen usul ve esasların dikkate alınması gerekmektedir.
a) Hizmet satın alımına karar verilen tetkik ve tedavi maksadıyla kullanılan tıbbi cihazlar ikinci el olabilecektir. Cihazların yaşları hususunda Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün 13/08/2007 tarihli ve 2007/74 sıra nolu Genelgesinde yapılan açıklamalar doğrultusunda hareket edilmelidir.
b) Kurum idarecileri, kurum ihtiyaçları çerçevesinde değerlendirme yaparak hizmet alımına karar vereceklerdir. Ancak, kurumların hizmet satın alımı yoluyla temin etmeyi planladığı (Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün 01/05/2008 tarihli ve 2008/35 sıra nolu Genelgesinde belirtilen) “PET/PET-CT, MRI, Bilgisayarlı Tomografi, Nükleer Tıp Görüntüleme, Anjiyografi ve Radyoterapi Tedavi cihazlarından Lineer Hızlandırıcı, Co60 Teleterapi ve Stereotaksik Radyocerrahi cihazları” için 2008/35 sıra nolu Genelge ekinde yer alan form doldurularak gerekçe raporu ile birlikte Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nden uygun görüş alındıktan sonra hizmet alımı yapılabilecektir. İzin alınan ve izin alınmayan tüm hizmet alımı sonuçlarından ise, ilgili Genel Müdürlüğe bilgi verilecektir.
c) Hizmet alımı yoluyla sağlanan cihazın kuruma kurulması halinde montaj yerinin hazırlanması, tefrişi, gerekiyorsa havalandırma ve banyo cihazının kurulması ve cihazın hizmet sunabilir duruma getirilmesi için gerekli olan diğer düzenlemeler yüklenici firma tarafından yapılacaktır. Tıbbi cihazın/cihazların işletilmesi için gerekli olan her türlü dahili veya harici teknik parçalar ve kesintisiz güç kaynağı, yüklenici firma tarafından sağlanacaktır.
d) Hizmet satın alınmasına karar verilen cihaz kuruma kurulacağı gibi kurum dışında kurulu olanlardan da hizmet satın alınabilir.
e) Hizmet satın alınması yoluyla sağlanarak kuruma kurulan tıbbi cihazın/cihazların işletilmesi için gerekli olan elektrik ve su hastane tarafından karşılanacaktır.
f) Hizmet satın alımı yoluyla temin edilen tetkik ve tedavi maksadıyla kullanılan cihazın/cihazların periyodik veya periyodik olmayan her türlü bakımları, tamir veya onarım için gerekli olan tüm yedek parçalar ve her türlü sarf malzemeleri yüklenici firma tarafından sağlanacaktır.
g) Fiyatlandırmada Sağlık Uygulama Tebliğinde (Bundan sonra SUT olarak ifade edilecektir.) belirlenen birim fiyatlar esas alınır.
h) Hizmet satın alımı yoluyla temin edilen tetkik ve tedavi maksadıyla kullanılan tıbbi cihazın/cihazların alımına ilişkin yukarıda sayılan kriterler dışında asgari teknik ve idari şartları belirleyen şartnameler, alımı yapan sağlık kurumu tarafından oluşturulacak bir komisyon aracılığıyla hazırlanacaktır. İlgili sağlık kurumu ihtiyaçları doğrultusunda ek şartlar belirleyebilecektir.
i) Tıbbi cihaz hizmet alımı yoluyla kiralanarak kuruma kurdurulacak olan cihazın/cihazların bakımı, onarımı, her türlü destek ve hizmete hazır halde tutulması için gerekli personel bulundurulması istenebilir.
j) Hizmet satın alımı, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu hükümleri çerçevesinde yapılacaktır.
k) Tıbbi cihaz hizmet alımında yükleniciye, SUT’da belirlenen fiyatları geçmemek üzere cihazın özelliğine göre çekim, tetkik, tahlil veya test gibi her işlem başına (ihalede oluşan) bir bedelin ödenmesi ve ihale dokümanlarına ödemelerin bu yönde yapılacağına dair hükümlerin konulması gerekmektedir.
l) Yaklaşık maliyetin tespitinde ve ihalede teklif edilen teklif bedellerinin değerlendirilmesinde; SUT’da belirlenen fiyatların ve bu fiyatlardan döner sermaye işletmelerimizin Hazine hissesi, SHÇEK payı ve Merkez payı yatırdıklarının da dikkate alınması gerekmektedir.
m) Yine teklif bedellerinin değerlendirilmesinde, tekliflerin KDV hariç olarak verilip, fatura edilirken KDV oranın eklendiğinin ve ödemelerin KDV dâhil tutar üzerinden kurumlarımızca yükleniciye ödendiğinin de dikkate alınması gerekmektedir.
XV- TIBBİ CİHAZ HİZMET ALIMLARINDA FİYAT FARKI
Tıbbi Cihaz Hizmet alımlarında fiyat farkı verilip verilmeyeceği idarenin takdirinde olmakla beraber, son yıllarda gerek yılı Bütçe Uygulama Talimatlarında gerekse SUT’da belirlenen hizmet sunumlarına ilişkin bedellerde düşüş olduğu da dikkate alındığında, kurumlarımızın ihale dokümanlarına fiyat farkı uygulamasına yönelik hükümler koymaları önem arz etmektedir. Fiyat farkı verilmesi öngörülen durumlarda da aşağıda belirtilen şekilde uygulama yapılması gerekmektedir.
Bilindiği üzere fiyat farkı uygulamalarında, 31.12.2002 tarihli ve 24980 (3.Mükerrer) sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhalesi Yapılacak Olan Hizmet Alımlarına İlişkin Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esaslar”a göre hareket edilmesi gerekmektedir. Anılan Esaslarda en son 07 Mayıs 2004 tarih ve 25455 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan düzenleme ile değişiklik yapılmış olup, idarelerce fiyat farkı hesabının yapılmasında dikkate alınacak formül 7 nci maddede belirtilmiştir.
“Madde 7- Fiyat Farkı aşağıdaki formüle göre hesaplanır.
F = An x B x ( Pn –1)
İn Yn Gn Kn Mn
Pn = [a1 + a2 —— + b1 —— + b2 —— + c —— + d —— ] “
İo Yo Go Ko Mo
Tıbbi Cihaz Hizmet Alımlarında;
Gn
Pn = [ b2 —— ]
Go
Sözleşme kapsamındaki işlerin yapılmasında genelde asgari ücrete dayalı işçilikler öngörülmediğinden, formülde yar alan (a1 - a2 ) katsayısı ile (İo - İn ) indeksinin, işlerin yapılmasında akaryakıt kullanımı bulunmadığından (b1) katsayısı ile (Yo - Yn) indeksinin, mühendislik ve müşavirlik işi öngörülmediğinden (c) katsayısı ile (Ko - Kn) indeksinin, makine ve ekipmana ilişkin amortisman değerlemesi yer almadığından (d) katsayısı ile (Mo - Mn) indeksinin dikkate alınmayıp, Tıbbi Cihaz Hizmet alım ihaleleri kapsamında kullanılacak diğer malzeme veya diğer hizmet girdilerini temsil eden ( b2 ) sabit katsayısı ile bu katsayıya esas (Go - Gn ) indekslerinin fiyat farkı hesabında dikkate alınmasının uygun olacağı düşünülmektedir. Bu düşünceden hareketle fiyat farkı hesaplamasına ilişkin formül aşağıdaki gibi belirlenebilir.F = An x B x ( Pn –1)
Anılan Esaslar’a göre formülün açılımı ise şu şekildedir:
F : Fiyat farkını (TL- YTL ) temsil eder.
An: İlk geçici hak edişte (n=1) olmak üzere (n) inci hak edişte, teklif birim fiyatlı işlerde uygulama ayında gerçekleşen iş kalemlerinin sözleşme fiyatlarıyla çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL-YTL); götürü bedel işlerde ise, uygulama ayı ilerleme yüzdesine göre gerçekleşen iş grubu ve/veya iş kalemi imalat miktarlarının sözleşme fiyatlarıyla çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL-YTL),
B : 0,90 katsayısını, (sabit katsayıdır)
Pn : İlk geçici hak edişte (n=1) olmak üzere (n) inci hak edişte, fiyat farkı hesabında kullanılan temel indeksler ve güncel indeksler ( yani Go - Gn ) ile b2 değerinin ağırlık oranını temsil katsayısının yukarıdaki formüle uygulanması sonucu bulunan fiyat farkı katsayısını ifade eder.
NOT: a1, a2, b1, b2, c ve d sabit katsayılarından biri, birkaçı veya tamamının, ihale konusu hizmetteki oranı dikkate alınmak suretiyle ve toplamı bire (1.00) eşit olacak şekilde ihaleden önce idarece belirlenerek ihale dokümanında gösterilmesi zorunludur. Bu sabit katsayılar, sözleşmenin uygulanması sırasında hiçbir gerekçeyle değiştirilemez.
Yukarıda izah olunduğu üzere Tıbbi Cihaz Hizmet alımlarında İdarelerce sözleşme kapsamında işçilik, akaryakıt, mühendislik-müşavirlik ile makine ve ekipmana ait amortisman değerlemesi öngörülmediğinden formül içersinde ( Pn ) için sadece ( b2 ) katsayısı ve
Gn
[ b2 —— ]
Go
paritesi esas alınacak olup, ( b2 ) katsayısı sayısı 1’e eşit olacaktır.
Formülde, temel indeks (o), güncel indeks ise (n) olarak dikkate alınacaktır.
Esaslara göre (Go - Gn) Akaryakıt dışındaki malzemelerintemel indeksleri ve güncel indeksleri; Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından aylık yayımlanan (1994=100) bazlı Tablo-2: Toptan EşyaFiyatları İndeks Sayıları Tablosunun “Genel” satırındaki sayıyı ifade etmektedir.
Bakanlığımıza bağlı kurumlar tarafından gerçekleştirilen tıbbi cihaz hizmet alımlarında anılan sayının esas alınması halinde, SUT' alınan hizmetlerde düşüş (Örnek MR çekim bedeli: 2003 yılı için 100.YTL., 2004 yılı için 85.YTL., 2005 yılı için 72,03.YTL. belirlenmiştir.) olmasına rağmen genelde hep artış yönünde fiyat farkı oluşacaktır.
Bu nedenle, gerek yaklaşık maliyetin tespitinde gerekse tekliflerin değerlendirilmesinde referans olarak alınan ve kurumlarımız tarafından sunulan hizmetin karşılığında elde edilecek fiyatları belirleyen SUT’da ki hizmet fiyatlarının; (Go - Gn) temel indeksleri ve güncel indeksleri olarak esas alınmasının, fiyat farkı uygulamalarında güdülen amaçla örtüşeceği düşünülmektedir.
Bu çerçevede Tıbbi Cihaz Hizmet Alım İhalelerinde:
Go : İhale tarihinde geçerli olan SUT’daki alınan hizmete ilişkin birim fiyat.
Gn : İhale sonucu sözleşmeye bağlanan hizmetin gerçekleştirildiği (alındığı) tarihte geçerli olan SUT’daki alınan hizmete ilişkin birim fiyattır.
ÖRNEK: (Sağlık Uygulama Tebliğinde fiyatlar düşerse)
2004 yılında Tomografi çekimi, Bütçe Uygulama Talimatında (bundan sonra BUT olarak ifade edilecektir.) 70-YTL.(70.000.000-TL.) iken, ihale sonucu sözleşme imzalanan firmanın bu çekim hizmetine 40-YTL.(40.000.000-TL) teklif vermiş olduğunu. 2005 yılında yayımlanan BUT’da da Tomografi çekiminin 59,32-YTL.(59.320.000-TL.) olarak belirlendiğini düşündüğümüzde;
Gn
Pn = [ b2 —— ]
Go
59,32
Pn = [ 1 —------ ]
70
Pn = 0.84742
F = An x B x ( Pn –1)
F = 40 x 0.90 x (0.84742 –1)
F = 36 x (0.84742 - 1)
F = 36 x ( - 0.15258 )
F = - 5, 49288 ( YTL)
Görüldüğü üzere formül eksi (-) sonuç verdiği için firma alacağından çıkan miktar kadar kesinti yapılması gerekmektedir. (Not: Hesaplamalarda virgülden sonraki beş basamak dikkate alınacaktır.)
ÖRNEK: (Sağlık Uygulama Tebliğinde fiyatlar artarsa)
Gn
Pn = [ b2 —— ]
Go
90
Pn = [ 1 —------- ]
70
Pn = 1.28571
F = An x B x ( Pn –1)
F = 40 x 0.90 x (1.28571 – 1)
F = 36 x (1.28571 - 1)
F = 36 x ( 0.28571 )
F = 10,28556 ( YTL)
2004 yılında Tomografi çekimi, BUT’da 70-YTL.(70.000.000-TL.) iken, ihale sonucu sözleşme imzalanan firmanın bu çekim hizmetine 40-YTL.(40.000.000-TL) teklif vermiş olduğunu, 2005 yılında yayımlanan BUT’da da Tomografi çekiminin 90-YTL.(90.000.000-TL.) olarak belirlendiğini düşündüğümüzde;
Görüldüğü üzere formül artı (+) sonuç verdiği için firmaya çıkan miktar kadar ilave ödeme yapılması gerekmektedir. (Not: Hesaplamalarda virgülden sonraki beş basamak dikkate alınacaktır.)
XVI- GELECEK YILLARA YAYGIN YÜKLENME
Sağlık kurum ve kuruluşlarında acil, temini zorunlu, beklenmeye tahammülü olmayan, ertelenemeyen ve süreklilik arz eden bir hizmet sunumu gerçekleştirilmektedir. Bu hizmetin devamlılığı noktasında, ihtiyaçların giderilmesine yönelik yapılan alımlarda (özellikle süreklilik arz eden hizmet alımlarında), alımların her yıl tekrarlanması sonucu bazı sıkıntılar (yeni yüklenicilerin kuruma uyum süreci, bilgisayar sistemlerine yönelik hizmet alımlarında yeni yüklenicinin mevcut sisteme uyum süreci, alımın bir şekilde gerçekleştirilememesi durumunda hizmetin aksaması gibi) ortaya çıkmaktadır. Diğer taraftan, sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesi, kaliteli ve verimli sağlık hizmeti sunulabilmesi için zorunluluk arz eden ileri teknoloji ürünü cihazların firmalar için yüksek maliyetli bir yatırım teşkil etmesi nedeniyle, bir yıllık sözleşmelerle bu cihazların hizmet alımı yoluyla temin edilmesi veya kiralanmasında da büyük sıkıntılar yaşanmaktadır.
Bakanlığımızca, yaşanan bu tür sıkıntıların ortadan kaldırılması ve kurumlarımızın birkaç yılı kapsayan sözleşme imzalayabilmelerine imkân sağlayabilmek amacıyla gerekli olan mevzuat değişikliği çalışmaları başlatılmış ve bu çalışmalar sonucunda da; 27.04.2005 tarihli ve 2598 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 5335 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 5 inci maddesi ile, 04.01.1961 tarihli ve 209 sayılı Sağlık Bakanlığına Bağlı Sağlık Kurumları İle Esenlendirme (Rehabilitasyon)Tesislerine Verilecek Döner Sermaye Hakkında Kanunun 3 üncü maddesi değiştirilmiş ve anılan değişiklikle “Döner sermayeli işletmeler, süreklilik arz eden hizmet alımları ile maliyeti yüksek ve ileri teknoloji ürünü olan tıbbî cihazların hizmet alımı yoluyla temini veya kiralanması için döner sermaye kaynaklarından, gelecek yıllara yaygın yüklenmelere girişebilir.” hükmüne yer verilmiştir.
Anılan kanun hükmü doğrultusunda Bakanlığımıza bağlı kurumlar, döner sermaye kaynaklarından süreklilik arz eden hizmet alımları (temizlik, yemek pişirme ve dağıtım, koruma ve güvenlik, bilgisayar sistemlerine yönelik hizmet alımı, bakım ve onarım gibi hizmet alımları) ile maliyeti yüksek ve ileri teknoloji ürünü olan tıbbî cihazların hizmet alımı yoluyla temini veya kiralamalarında gelecek yıllara yaygın yüklenme yapabilmektedirler.
Anılan hükme istinaden yapılacak olan alımlarda/ihalelerde kurumlarımızın, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu hükümlerine göre hareket etmeleri ve aşağıda belirtilen hususlara da dikkat etmeleri gerekmektedir.
1- Yaklaşık Maliyetin yıllık olarak değil, sözleşme süresi dikkate alınarak toplam olarak belirlenmesi,
2- Bilindiği üzere Bakanlığımıza bağlı döner sermayeli kurumların bütçeleri 2008 yılından itibaren üç yıllık hazırlanmakta ve onaylanmaktadır.
Bu nedenle gelecek yıllara yaygın yüklenme olarak çıkılacak ihalelerde; belirlenen yaklaşık maliyeti karşılayacak ödeneğin ihalenin yapılacağı yılın bütçesine ve takip eden iki yılın tahmini bütçelerine konulması gerekmektedir.
İhale Onay Belgesinin “Kullanılabilir Ödenek Tutarı” kısmında yılı bütçelerinde planlanan ödenek tutarları yıllar itibarıyla ayrı ayrı belirtilecek ve belirtilen yıllara ait ödenek tutarları toplamı belirlenen yaklaşık maliyeti karşılayacaktır.
3- Sözleşme sürecinde iş artışı veya iş eksilişlerinin olabileceği düşünülerek ihalelerin birim fiyat teklif alma suretiyle yapılması,
4- Fiyat farkı uygulamalarında, 31.12.2002 tarihli ve 24980 (3.Mükerrer) sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhalesi Yapılacak Olan Hizmet Alımlarına İlişkin Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esaslar”a göre hareket edilmesi,
5- Hizmet alımlarına ilişkin gerçekleşen hak ediş ödemelerinin, yılı bütçesinden yapılması,
6- Süreklilik arz eden hizmet alımları, maliyeti yüksek ve ileri teknoloji ürünü olan tıbbî cihazların hizmet alımı yoluyla temini veya kiralanması, ertesi yıla geçen yüklenmeler ve kit karşılığı cihaz edinme ihaleleri haricinde ki diğer hizmet alımları ile mal alımlarında; döner sermaye bütçelerinin yıllık olduğundan hareketle, ihalelerin de bütçe yılı ile sınırlı olması gerekmektedir. Bu nedenle de ihale dokümanlarında işin bitim tarihinin en geç 31.12.200. olarak belirtilmesi veya yıl sonu münasebetiyle teslimat, zamanında teslimat yapılmadığı takdirde yapılacak olan süreli ihtarname, muayene-kabul ve ödemelerde yaşanabilecek sıkıntılarda göz önüne alınarak 31.12.200.. tarihinden önce ki bir tarihin belirlenmesi gerekmektedir.
A- Yıllara Yaygın Hizmet Alımlarında Yeterlik
Kamu İhale Genel Tebliği’nde de açıkça belirtildiği üzere, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğine eklenen 1 inci madde uyarınca iş hacmine ilişkin oranlar sırasıyla;
- Bir yıldan fazla süreli işlerde (2 yıl dahil) % 12-8,
- İki yıldan fazla süreli işlerde (3 yıl dahil) % 9-6,
- Üç yıldan fazla süreli işlerde % 6-4 alınarak yeterlik kriterleri belirlenecektir. İş hacmine ilişkin olarak bu madde gereği belirlenen oranlar idari şartnamede belirtilecektir.
İş deneyimine ilişkin olarak alt ve üst oranlar;
- Bir yıldan fazla süreli işlerde (2 yıl dahil) % 20-40,
- İki yıldan fazla süreli işlerde (3 yıl dahil) %15-30,
- Üç yıldan fazla süreli işlerde %10-20 alınarak yeterlik kriteri belirlenecektir. İş deneyimine ilişkin olarak istenecek asgari oran, bu maddedeki alt ve üst oranlar çerçevesinde belirlenecektir. Yıllara yaygın hizmetler, bir bütün olarak kabul edildiğinden sürenin tamamını kapsayacak şekilde teklif verilmesi, geçici teminat sunulması ve sözleşme yapılması gerekmekte olup, bir yıl üzerinden teklif verilmek suretiyle sözleşme yapılıp sonraki yıllarda işin süresi uzatılarak yıllara yaygın hale getirilmesi mümkün değildir.
B- Kit Alımlarında Gelecek Yıllara Yaygın Yüklenme
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Gelecek yıllara yaygın yüklenmeler” başlıklı 28 inci maddesinin dördüncü fıkrasında;
“…(Ek dördüncü fıkra: 22/12/2005-5436/10 md.; Değişik: 25/04/2007-5628/2 md.) Yılı bütçesinde ödeneği bulunması ve merkezî yönetim kapsamındaki idareler için Maliye Bakanlığının uygun görüşünün alınması kaydıyla; satın alma suretiyle edinilmesi ekonomik olmayan her türlü makine-teçhizat, cihazlar ve taşıtlar ile hava ambulansı ve yangınla mücadele amacıyla hava ve deniz araçlarının kiralanması veya finansal kiralama suretiyle temini; temizlik, yemek, koruma ve güvenlik ile personel taşıma hizmetleri, 16/06/2005 tarihli ve 5369 sayılı Kanuna göre sağlanan sabit ve ankesörlü telefon hizmetleri ile acil yardım çağrıları hizmetleri ve okullara sağlanan internet erişim hizmetleri, harita, plan, proje, etüt ve müşavirlik hizmetleri, orman ağaçlandırma ve amenajman işleri, kit karşılığı cihaz, aşı ve anti-serum alımı için; süresi üç yılı geçmemek, finansal kiralama suretiyle temin edileceklerde ise dört yıl olmak üzere üst yöneticinin onayıyla gelecek yıllara yaygın yüklenmeye girişilebilir.” hükmü yer almaktadır.
Anılan hüküm ve 01/05/2007 tarihli ve 26509 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Döner Sermayeli İşletmeler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği”nin, “Hüküm bulunmayan hâller” başlıklı 599 uncu maddesinde; “(1) Bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hâllerde, 5018 sayılı Kanun ve bu Kanuna dayanılarak hazırlanan diğer yönetmelikler ile 30/12/2006 tarihli ve 26392 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliğinin genel esasları, kıyasen uygulanır.” şeklinde yer alan hükme istinaden;
Bakanlığımıza bağlı döner sermayeli kurumlarca, döner sermaye kaynaklarından yapacakları kit karşılığı cihaz edinme ihalelerinde süresi üç yılı geçmemek üzere gelecek yıllara yaygın yüklenme yapılabilecektir.
XVII- ERTESİ YILA GEÇEN YÜKLENME
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Ertesi yıla geçen yüklenme” başlıklı 27 inci maddesinde;
“Niteliğinden dolayı malî yılla sınırlı tutulamayan ve sürekliliği bulunan aşağıdaki iş ve hizmetler için; her iş itibarıyla, bütçelerinde öngörülen ödeneklerin yüzde ellisini, izleyen yılın Haziran ayını geçmemek ve yüklenme süresi on iki ayı aşmamak üzere, ilgili üst yöneticinin onayıyla ertesi yıla geçen yüklenmelere girişilebilir:
a) Türk Silahlı Kuvvetlerinin yapım, onarım, etüt ve proje işleri, araştırma-geliştirme projeleri, giyecek ve yiyecek alımları, makine-teçhizat, silah-mühimmat-teçhizat alımlarıyla bunların bakım, onarım ve imalat işleri.
b) Yiyecek, yakacak, akaryakıt ve madeni yağ ihtiyaçları.
c) Temini ve korunması güç olan ilaç, aşı, serum ve tıbbi sarf malzemeleri.
d) Süreli yayın alımı, taşıma, koruma ve güvenlik, temizlik ve yemek hizmetleri.(1)
e) Taşıtların malî sorumluluk sigortası ile yurt dışından tedariki yapılan silah, silah-teçhizat ve mühimmat sevkinin her türlü riske karşı sigortalanması amacıyla yaptırılan nakliyat sigortası.
f) Makine-teçhizat, yol ve otoyol, bilgisayar ve haberleşme sistemlerinin bakım işleri; her türlü onarım işleri ile elektronik bilgi erişim hizmetleri.
g) Emniyet Genel Müdürlüğünün giyecek alımları ile silah, mühimmat ve teçhizat alımları.
Ancak (d) bendinde sayılan işler için bütçelerinde ödeneklerin yüzde ellisinin aşılmayacağı hükmü Millî Eğitim Bakanlığı için aranmaz.” hükmü yer almaktadır.
Anılan hüküm ve 01/05/2007 tarihli ve 26509 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Döner Sermayeli İşletmeler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği”nin, “Hüküm bulunmayan hâller” başlıklı 599 uncu maddesinde; “(1) Bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hâllerde, 5018 sayılı Kanun ve bu Kanuna dayanılarak hazırlanan diğer yönetmelikler ile 30/12/2006 tarihli ve 26392 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliğinin genel esasları, kıyasen uygulanır.” şeklinde yer alan hükme istinaden:
Bakanlığımıza bağlı döner sermayeli kurumlarca, döner sermaye kaynaklarından “Temini ve korunması güç olan ilaç, aşı, serum ve tıbbi sarf malzemeleri” ile “Yiyecek, yakacak, akaryakıt ve madeni yağ ihtiyaçları” için yapacakları alımlarda, ertesi yıla geçen yüklenme yapılabilecektir.
Ertesi yıla geçen yüklenmelerde dikkat edilmesi gereken bazı hususlar;
a) Ertesi yıla geçen yüklenmelerde her iş itibarıyla; bütçede öngörülen ödeneğin yüzde ellisini, izleyen yılın Haziran ayını geçmemek ve yüklenme süresi on iki ayı aşmamak üzere yüklenme yapılabilir.
b) Ertesi yıla geçen yüklenmelerle ilgili olarak bu genelge ile genel izin verildiğinden, ertesi yıla geçen yüklenmeler için Bakanlığımızdan onay alınmasına gerek bulunmamaktadır.
c) İzleyen yılın döner sermaye bütçesinde, ertesi yıla geçen yüklenmelere ilişkin gerekli olan ödenek planlaması mutlaka yapılmalıdır.
XVIII - BAKANLIĞIMIZA BAĞLI DÖNER SERMAYELİ İŞLETMELERİN BİRBİRİNDEN HİZMET SATINALMASI
4/01/1961 tarihli ve 209 sayılı “Sağlık Bakanlığına Bağlı Sağlık Kurumları İle Esenlendirme (Rehabilitasyon) Tesislerine Verilecek Döner Sermaye Hakkındaki Kanun”un 3 üncü maddesinde; “…Bu Kanuna tâbi döner sermayeli işletmeler, gerekli gördükleri hallerde sundukları hizmetleri, Bütçe Uygulama Talimatında belirlenen fiyatları aşmamak üzere belirleyecekleri fiyat üzerinden, birbirlerinden temin edebilirler…” şeklinde yer alan hükme istinaden Bakanlığımıza bağlı döner sermayeli işletmeler birbirlerinden hizmet satın alabilmektedirler.
Anılan hükme istinaden döner sermayeli işletmelerimizin birbirlerinin sunmuş olduğu hizmetlerden faydalanabilmeleri noktasın da; hizmetin nasıl sunulacağına ve ödemelerin ne şekilde yapılacağına ilişkin esasların belirlendiği bir protokolün düzenlenmesi, ayrıca bu protokolün hizmeti sunan ve hizmeti alan her iki kurumun harcama yetkilisi tarafından imzalanması gerekmektedir.
Diğer taraftan her iki işletme arasında alım-satımı yapılan hizmetin, hastaya sağlık hizmeti sunan işletme tarafından hastanın sosyal güvenlik kurumuna fatura edilmesi gerektiği unutulmamalıdır. Ayrıca bu hizmetlerden elde edilecek sadece bir gelir olduğu düşünüldüğünde, her iki işletmenin hastaya hizmet sunmak üzere bir birlerinden temin ettikleri hizmetlerden ayrı ayrı Hazine Hissesi, SHÇEK ve Bakanlığımız Merkez Hissesi payı yatırmamaları için söz konusu hizmet alımlarının muhasebe işlemlerinde 05/10/2005 tarihli ve B.10.0.APK.0.00.00.00/6691 sayılı yazı ekinde gönderilen Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü’nün 12.08.2005 tarihli ve 15124 sayılı görüşlerine göre hareket edilmesi gerekmektedir. Bu konu ile ilgili olarak, Döner Sermayeli İşletmeler Bütçe ve Muhasebe Daire Başkanlığı Muhasebe Sistemi Şube Müdürlüğünden bilgi alınabilir.
XIX - BAKANLIĞIMIZA BAĞLI DÖNER SERMAYELİ İŞLETMELERİN BİRBİRLERİ ARASINDA YAPACAKLARI MALVE MALZEME DEVRİ
4/01/1961 tarihli ve 209 sayılı “Sağlık Bakanlığına Bağlı Sağlık Kurumları İle Esenlendirme (Rehabilitasyon) Tesislerine Verilecek Döner Sermaye Hakkındaki Kanun”un 3 üncü maddesinde; “…Döner sermayeli işletmeler, kullanmadıkları veya ihtiyaç fazlası olan mal ve demirbaşları bedelsiz veya tespit edilecek bedel üzerinden birbirlerine devredebilirler. Aynı il sınırları içerisindeki döner sermayeli işletmeler ariyet sözleşmesi ile birbirlerine mal verebilirler…” hükmü yer almaktadır.
Anılan hükmün uygulamasına ilişkin olarak Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü’nün 07.12.2007 tarihli ve B.07.0.MGM.0.23/115-20429 sayılı yazılarında özetle;
“1- Bakanlığınıza bağlı döner sermayeli işletmeler arasında döner sermaye kaynaklı alınan mal ve malzemelerin birbirlerine bedelsiz olarak devrinde, mal ve malzemeyi devreden Döner Sermaye İşletmesi Saymanlığınca, mal ve malzemelerin amortismana tabi olanlardan ayrılmış olan amortisman tutarları da dikkate alınarak kayıtlı değerleri üzerinden ilgili gider hesabına borç, stoklar veya maddi duran varlıklar hesap gruplarında yer alan ilgili hesaplara alacak; mal ve malzemeyi devralan Döner Sermaye İşletmesi Saymanlığınca, mal ve malzemelerin amortismana tabi olanlarından ayrılmış olan amortisman tutarları da dikkate alınarak ilgili varlık hesabına aldıkları değerleri üzerinden stoklar ve maddi duran varlıklar hesap gruplarında yer alan ilgili hesaplara borç, 602-Diğer Gelirler Hesabına alacak yazılmak suretiyle döner sermaye bütçesine mal edilmesinin ancak, Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair 5234 sayılı Kanunun Geçici 1 inci maddesi uyarınca Hazine payı olarak ayrılacak miktarın hesaplanmasında, bu tutarların matraha dahil edilmemesinin,
Bedelsiz devre ilişkin bu tutarların takibinin 602 nolu hesabın altında açılacak alt hesaplarda takibinin yapılmasının ve yılsonunda yönetim dönemi hesabı ekinde gönderilen Yıllık Gayri Safi Gelir ve Kar Bildirimi ekine, 602 nolu hesap detayının eklenmesinin,
2- Döner sermaye kaynaklı alınan mal ve malzemelerin döner sermayeli işletmeler arasında bedelli olarak satılması halinde ise; 04/08/1984 tarihli ve 18479 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Döner Sermayeli Kuruluşlar İhale Yönetmeliği’nin “Maliyetin Altında Satış” başlıklı 64 üncü maddesi hükmü ve amortismana tabi olan mal ve malzemelerin amortisman tutarları da dikkate alınarak, oluşturulacak bir komisyon marifetiyle satış fiyatının tespit edilmesinin ve gelir kaydedilecek tutarın, 5234 sayılı Kanunun Geçici 1 inci maddesi uyarınca Hazine payı olarak ayrılacak miktarın hesaplanmasında matraha dahil edilmesinin,
uygun olacağı düşünülmektedir.” denilmiştir.
XX- SAĞLIK BAKANLIĞI İHALE BİLGİ SİSTEMİ
Bakanlığımıza bağlı kurum ve kuruluşların ihtiyaçlarını temin maksadıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında yaptıkları ihalelerde; yaklaşık maliyet hesaplamalarında hızlı ve gerçekçi fiyatlar elde edilmesi, aşırı fiyat farklılıklarının giderilmesi, Fiyat Bilgi Bankasının oluşturulması, merkezden otokontrol sağlaması, piyasanın belli bir düzene sokulması, Türkiye ve il genelinde ihale verilerinin takibinin sağlaması amacıyla; kurumlarımızca yapılan ihalelerin sonuçlarına ilişkin bilgilerin, standart parametrelere bağlı olarak, mahallinde ve web üzerinden merkezi veri tabanına girilmesini ve veri tabanına aktarılan verilerin kurum, il veya Türkiye genelinde izlenmesini sağlayacak İhale Bilgi Sistemi adı altında bir program geliştirilmiştir.
23.08.2004 tarih ve 2004/109 sıra nolu Genelge (Mülga) ile İhale Bilgi Sisteminin 01.09.2004 tarihinde kullanıma açıldığı duyurularak, sisteme veri aktarımı için tanımlanan kullanıcı kod ve şifreleri İl Sağlık Müdürlükleri aracılığı ile tüm kurum ve kuruluşlara bildirilmiştir
İhale Bilgi Sistemi içerisinde; hâlihazırda temizlik hizmeti alımı ihaleleri, yemek hizmeti alımı ihaleleri, diğer hizmet alımı ihaleleri, tıbbi cihaz hizmet alımı ihaleleri, ilaç ve serum ihaleleri ile tıbbi cihaz ve sarf alımı ihaleleri modülleri aktif haldedir.
İhale Bilgi Sisteminin mevcut ihale modüllerine sağlıklı veri girişinin sağlanmasını teminen aşağıda belirtilen hususlara dikkat edilmesi gerekmektedir.
1. Öncelikle Bakanlığımıza bağlı kurum ve kuruluşlar kaynağı ne olursa olsun, Kamu İhale Kurumundan İhale Kayıt Numarası aldıkları tüm ihalelere ait bilgileri (Doğrudan temin yöntemi ile temin edilen ihtiyaçlara ilişkin bilgilerde dahil olmak üzere), İhale Bilgi Sistemine aktaracaklardır.
2. Gerçekleştirilen ihalelere ait bilgiler, İhale Bilgi Sisteminin ilgili modülüne, İhale bitiminden (sözleşme imzalandıktan) sonra en geç 3 gün içinde girilecektir.
3. İhale Bilgi Sistemine ihale bilgilerinin girilip girilmediği noktasında kontrol, Kamu İhale Kurumundan her ihale için alınması zorunlu olan İhale Kayıt Numarasına göre sistem tarafından otomatik olarak yapılacak olup, bu nedenle Kamu İhale Kurumundan ihale kayıt numarası alınan tüm ihalelerin iptal edilse veya herhangi bir nedenle sonuçlanmasa dahi sisteme aktarılması gerekmektedir. İptal edilen veya sonuçlanmayan ihalelerle ilgili sisteme ihale ile ilgili ihale kayıt numarası, ihalenin adı ve iptal edildiği girilecektir. Doğrudan temin yönteminde ihale kayıt numarası alınma zorunluluğu bulunmamakla beraber bu alımlara ilişkin bilgilerde mutlaka girilecektir.
4. Kurumlarımız yapmış oldukları ihalelerden, sadece aktif olan ihale modül başlıkları ile ilişkili ihale verilerini İhale Bilgi Sistemine girmekle yükümlüdür. Bu nedenle; gereksiz ve yanlış bilgilerin girilerek değerlendirmede zaman kaybına neden olunmaması için, rakamsal hatalardan da kaçınılarak veri girişlerinde gerekli özenin gösterilmesi ve aktif ihale modülü başlıkları ile ilişkili olmayan ihale verilerinin gelişigüzel bir modül başlığının altında(yemek hizmeti ihaleleri modülüne, temizlik hizmeti ihalelerine ilişkin sonuçların girildiği gibi) sisteme aktarılmaması gerekmektedir.
5. İhale bilgilerinin sisteme aktarılmasında tüm sorumluluk, Kurum Harcama Yetkilisi, Gider Gerçekleştirme Memuru ve sisteme veri aktarmakla görevlendirilecek olan ve satın alma birimlerinde görev yapan personelde olup, sisteme bilgi aktarmayan kurumların tespiti halinde yukarıda bahsedilen kişiler hakkında gerekli işlemler başlatılacaktır.
6. İhale Bilgi Sistemine Kurumlar direk olarak http://sbu.saglik.gov.tr/sbibs/giris/aspx adresinden veya Bakanlığımıza ait internet sitesinin (www.saglik.gov.tr) ana sayfasında bulunan Web Uygulamaları başlığı altında yer alan İhale Bilgi Sistemi (SBİBS) link ‘inden ulaşabileceklerdir.
7. Sisteme giriş için her kurum, kendisine özel Bilgi İşlem tarafından tanımlanan ve sistemin güvenliği için Valiliklerce (İl Sağlık Müdürlüğü) her kurumun yetkilisine imza karşılığı bildirilen kurumun kullanıcı kod ve şifresini kullanacaktır. Kuruma özel tanımlanan kullanıcı kod ve şifreler, gerek duyulması halinde, kurumlar tarafından kendi belirleyecekleri ve en az 6 (altı) haneli olan yeni şifrelerle değiştirilebilir.
8. Kullanıcı kodu ile şifresi olmayan kurum veya yeni açılacak kurum olduğu takdirde; kurumun sisteme dahil edilmesi ve kullanıcı kodu ile birlikte şifre alınması için Bakanlığımız Bilgi İşlem Daire Başkanlığı ile irtibata geçilecektir.
9. İhale Bilgi Sitemi içerisinde her alan için Yardım Menüsü yerleştirilmiş olup, veri girişinin nasıl yapılacağı ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Bu nedenle veri girişine başlanılmadan önce mutlaka bu yardım menüsünün incelenmesi gerekmektedir.
10. Yardım menülerinde, programla ilgi oluşabilecek sıkıntıların çözümü noktasında kurumların Bakanlık merkezinde kimlere ulaşabilecekleri belirtilmiştir.
11. Kurumlar sisteme aktardıkları bilgilerden sorumlu olup, bilerek yanlış veri aktardıkları tespit edilenler hakkında gerekli işlemler yapılacaktır. Bu nedenle veri akışında çok dikkatli davranılması gerekmektedir. Kayıt işlemi yapıldıktan sonra fark edilen hataların düzeltilmesi veri giriş tarihinden itibaren 2 (iki) gün içerisinde kurumlar tarafından yapılabilmektedir. Bu sürenin aşılması halinde hata düzeltmeleri için yardım menüsünde belirtilen Bakanlığımız yetkililerinin aranması gerekmektedir.
12. Sistemden komple ihale bilgisinin silinmesi için kurumlar yetkili olmayıp, yanlış girilen ihale bilgisinin sistemden komple silinmesini teminen yardım menüsünde belirtilen Bakanlığımız yetkililerinin aranması gerekmektedir.
13. Bakanlığımızca geliştirilen İhale Bilgi Sisteminin, Kamu İhale Kurumu tarafından geliştirilen “Kamu Satınalma Platformu” dan farklı bir sistem olduğunun bilinmesi ve iki sistemin bir birine karıştırılmaması, ayrıca KİK - Kamu Satınalma Platformu gerekliliklerinin mutlaka yerine getirilmesi gerekmektedir.
XXI - 4734 SAYILI KAMU İHALE KANUNU’NUN 22 NCİ MADDESİNİN (f) BENDİ
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Doğrudan Temin” başlıklı 22 nci maddesinin (f) bendinde; “Özelliğinden dolayı stoklama imkânı bulunmayan ve acil durumlarda kullanılacak olan ilaç, tıbbî sarf malzemeleri ile test ve tetkik sarf malzemesi alımları.” şeklinde hüküm yer almaktadır.
Söz konusu kanun hükmünün uygulanmasında oluşan tereddütlerin giderilmesi ve yaşanan sıkıntıların ortadan kaldırılması amacıyla, Bakanlığımızca kanun hükmünün daha anlaşılır ve uygulanabilir olabilmesi için, diğer hususları da içeren bir değişiklik tasarısı hazırlanmış ve Kamu İhale Kurumu’na iletilmiştir. Kamu İhale Kurumu’na iletilen değişiklik önerileri hakkında Kamu İhale Kurulu’nca alınan 03.01.2008 tarihli ve 2008/DK.D-1 Sayılı Kararda;
“…2)Kanunun 22 nci maddesinin (f) bendine, “Hastaya özgü olup, evsafı ancak hastalığın teşhis ve tedavisi esnasında tespit edilebilen ve Sağlık Bakanlığınca belirlenerek yayımlanacak tebliğ eki listede yer alan mal ve malzeme ile” ibaresinin eklenilmesi istenilmektedir.
Anılan Kanun maddesinin mevcut halinin gerekçesinde; “Özellikle hayati önemi haiz olan ve acil müdahale gerektiren kalp ve ortopedi ameliyatlarında kullanılan ilaç ve malzemelerin özellikleri, boyutları ve nitelikleri kullanılacak hastaya göre değiştiğinden ya da belli bir kullanım süresi bulunmasından dolayı bu süre içinde kullanılmaları zorunlu olduğundan; hem idare yararı hem de hastaların mağdur edilmemesi açısından bu gibi ilaç ve malzemelerin ihale yoluyla önceden temin edilerek stoklanması yerine, ihtiyaç duyulduğunda doğrudan temin edilmesi öngörülmektedir.” hususlarına yer verilmektedir.
Buna göre, hastaya özgü olup özelliğinden dolayı stoklama imkanı bulunmayan mal ve malzemelerin Kanun maddesinin mevcut hali çerçevesinde de temini mümkün bulunmaktadır. Dolayısıyla, Sağlık Bakanlığı tarafından getirilmek istenilen değişiklik ile hedeflenen amacın mevcut Kanun metni ile de elde edilebilmesi mümkün görülmektedir…” denilmiştir.
Ayrıca 18.04.2008 tarihli ve 26851 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu İhale Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ’in 3 üncü maddesi ile Kamu İhale Genel Tebliği’nin Birinci Bölümünün XIX uncu maddesinin "İlaç, Tıbbi Sarf Malzemeleri ile Test ve Tetkik Sarf Malzemesi Alımları" başlıklı (G) alt maddesi değiştirilerek konu hakkında teferruatlı açıklamalarda bulunulmuştur.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’na ilişkin oluşan tereddütleri gidermek ve uygulamayı yönlendirmek görevi, Kamu İhale Kurumu’nun görevleri arasında sayıldığından hareketle;
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Doğrudan Temin” başlıklı 22 nci maddesinin (f) bendinin uygulamasında yukarıda bahsedilen Kamu İhale Kurulu Kararı’nda ve Kamu İhale Genel Tebliği’nde belirtilen açıklamalar dikkate alınarak hastaya özgü olup özelliğinden dolayı stoklama imkânı bulunmayan mal ve malzemelerin Kanun maddesinin mevcut hali çerçevesinde de temin edilmesi mümkün bulunmaktadır.
XXII- ÇERÇEVE SÖZLEŞME İHALELERİ
Sağlık hizmeti gibi önemli bir hizmeti sunan idarelerin süreklilik arz eden acil ve önemli ihtiyaçlarının zamanında karşılanması amacıyla; sağlık hizmeti sunan idarelerin sürekli biçimde ihtiyaç duydukları mal veya hizmet alımlarını, her defasında ihale işlemlerinin tamamını tekrarlamak yerine yapılan ihale ile çerçeve sözleşme yapmaya hak kazanan ve yeterli olan firmalardan gerekli olduğunda sadece fiyat teklifi almak suretiyle temin edilmesi imkânını sağlayan yasal düzenleme; 07/06/2007 tarihli ve 26545 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 5680 sayılı Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile yapılmıştır.
Anılan kanun ile çerçeve sözleşme kapsamında yapılacak alımlara ilişkin usul ve esasları belirlemeye Kamu İhale Kurumu yetkili kılınmıştır. Kamu İhale Kurumu kanunun verdiği yetkiye dayanarak çerçeve sözleşme kapsamında yapılacak alımlara ilişkin usul ve esasları ilgili taraflarında görüşünü de alarak belirlemiş ve bu amaçla 12/09/2007 tarihli ve 26641 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Çerçeve Sözleşme İhalelerinde Uygulanacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik” yayımlanmıştır.
Bakanlığımıza bağlı kurumlarımız sürekli biçimde ihtiyaç duydukları mal ve hizmet ihtiyaçlarını anılan yönetmelik kapsamında karşılayabilecekleri gibi, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nda belirlenen diğer usulleri de kullanmak suretiyle temin edebileceklerdir.
Ayrıca anılan yönetmeliğin 6 ncı maddesinin birinci paragrafında; “Çerçeve sözleşme 4734 sayılı Kanun kapsamında yer alan ve sağlık hizmeti sunan idarelerce yapılabilir. Ancak bu durum çerçeve sözleşmenin bakanlık düzeyinde veya il düzeyinde sağlık hizmeti sunan idarelerce yapılmasına engel değildir. Çerçeve sözleşmenin bakanlık düzeyinde veya il düzeyinde yapıldığı durumlarda, çerçeve sözleşmeyi yapan bakanlığa bağlı veya ilgili kuruluşlarca veya il düzeyinde çerçeve sözleşmeyi yapan idareye bağlı veya ilgili kuruluşlarca bu çerçeve sözleşmeler kapsamında kısa sözleşme yapılabilir.” şeklinde yer alan hüküm ile çerçeve sözleşmelerin bakanlık veya il düzeyinde yapılmasına, bakanlık veya il düzeyinde yapılan çerçeve sözleşmeler kapsamında da bağlı kuruluşlarca kısa sözleşmeler yapmaya imkân sağlanmıştır.
Getirilen bu düzenleme ve Bakanlığımızca toplu alımlara ilişkin verilen yetki çerçevesinde, il bazında Bakanlığımıza bağlı döner sermayeli işletmelerin sürekli biçimde ihtiyaç duydukları mal veya hizmet alımları çerçeve sözleşmeler kapsamında ve bu çerçeve sözleşmeler kapsamına dâhil olan her bir işletmece yapılacak olan kısa sözleşmeler ile karşılanabilecektir
XXIII- YÜRÜRLÜKTEN KALDIRMA
Ek-2’deki listede kayıtlı toplam 64 (Altmış dört) adet genelge ve dağıtımlı genel yazı, bu genelge ile yürürlükten kaldırılmıştır.
Yapılan tüm açıklamalara bağlı olarak;
Döner sermaye kaynaklarından yapılacak alımlarda ilgili mevzuat hükümleri doğrultusunda hareket edilmesine azami dikkat gösterilmesi,
Bu Genelge ile getirilen yeni düzenlemelerin, sözleşmeye bağlanmış ve ilana çıkılmış ihaleleri kapsamadığının bilinmesi,
Bu Genelgede yer alan açıklamaların, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu hükümlerinde ve bu kanunlara dayanılarak Kamu İhale Kurumunca hazırlanan ikincil mevzuatta yapılacak değişikliklere aykırı hale gelmesi halinde geçersiz kalacağının bilinmesi,
Hususlarında bilgilerinizi ve konunun iliniz döner sermayeli kurum ve kuruluşlarına duyurulması hususunda gereğini önemle rica ederim.
Uz. Dr. Orhan F. GÜMRÜKÇÜOĞLU Bakan a.Müsteşar
EKLER:
Ek-1: Döner Sermayeli İşletmelerin Bütçe Kalemlerinin Yapım,
Mal ve Hizmet Olarak Sınıflandırılması Tablosu (1 sayfa)
Ek-2: Yürürlükten Kaldırılan Genelge ve Genel Yazılar Listesi (3 sayfa)
DAĞITIM :
Gereği için : Bilgi için :
-81 İl Valiliğine(İl Sağlık Müdürlüğü) - Kamu İhale Kurumu Başkanlığı’na
- Teftiş Kurulu Başkanlığı’na
- Tedavi Hizmetleri Gen.Müd.’ne
- Temel Sağlık Hizmetleri Gen.Müd.’ne
- Hukuk Müşavirliği’ne
- İdari ve Mali İşler Daire Başk.’na
- İnşaat ve Onarım Dairesi Başk.’na
- Refik Saydam Hıfzıssıhha Merk.Başk.’na
EKLER :
EK -1 : DÖNER SERMAYELİ İŞLETMELERİN BÜTÇE KALEMLERİNİN YAPIM, MAL ve HİZMET OLARAK SINIFLANDIRILMASI TABLOSU
Döner Sermayeli İşletmelerin Bütçe Kalemlerinin Yapım, Mal ve Hizmet Olarak Sınıflandırılması
YAPIM
MAL
HİZMET
253-01
(Tesisler)
250-01
(Arazi ve Arsalar)
740-15
(Müşavir Fir.ve Bilirkişi gider)
740-24
(Yap.Tes.Onar.Gid.)
252-01
(Binalar)
740-16
(Elektrik ve Su Gid.)
740-27
(İnş.Maliyet Gid.)
253-02
(Makine)
740-17
(Ulaş ve Hab.Gider.)
253-03
(Tıbbi Cihazlar)
740-18
(Taşıma ve Ard.Gider)
254-01
(Ambulanslar)
740-19
(Tem.Hiz.Al.Gid.)
254-02
(Binek Araçları)
740-20
(Yemek hiz.Al.Gid.)
254-03
(Diğer Araçlar)
740-21
(Mak.Tech.ve Tıb.cihaz onar Gid.)
255-01
(Tıbbi Demirbaşlar)
740-22
(Bilgisaya Bak.Onar.Gid.)
255-02
(Döşeme ve Mefruşat)
740-23
(Kira Giderleri)
255-03
(Bilgisayarlar)
740-25
(Diğer Hizmet Giderleri)
255-04
(Diğ.Bür.Mak.)
770-06
(Dışarıdan Sağ.Fayd.ve Hizm.)
255-05
(Haberleşme Araçları)
255-06
(Ölçü Tartı Aletleri)
255-07
(Yang.Kor.Malz.)
255-08
(Diğer Demirbaşlar)
256-01
(Likitgaz Tüpler)
256-02
(Tamir Bak.Alet)
256-03
(Diğ.Duran Maddi Var.)
267-01
(Yazılımlar)
740-01
(Kırtasiye Giderleri)
740-02
(Yak.Alım Giderleri)
740-03
(Akaryakıt, Yağ Giderleri)
740-04
(Yiy.Malz.Alım.Giderleri)
740-05
(Özel Malz.Gider)
740-06
(Tekstil Malz.Gider)
740-07
(İlaç Giderleri)
740-08
(İnşaat Malz.Alım Gider)
740-09
(Hırdavat Giderleri)
740-10
(Tıbbi Malz.Alım Giderleri)
740-11
(Temz.Malz.Alım.Gider)
740-12
(Diğer Tük.Malz.Alım Gid.)
770-01
(Yönetimle ilgili Malz.Gid.)
770-09
(Çeşitli Gid-Mal Alm. Yapıldığında)
770-10
(İnş.Maly.İlişk.Yön.Gid.-Mal Alımı yapıldığında
EK -2 : YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILAN GENELGE VE GENEL YAZILAR LİSTESİ
YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILAN GENELGE VE GENEL YAZILAR LİSTESİ (EK-2)
SIRA NO
YAYIMLAYAN BİRİM
TARİHİ
SAYISI
GENELGE NO
KONUSU
1
Strateji Geliştirme Başkanlığı
08.01.2008
108(135)
Genel Yazı
Doğrudan Temin
2
Strateji Geliştirme Başkanlığı
02.01.2008
11(26)
2008/1
Kurumlarımızın birbirlerine mal
ve hizmet vermeleri
3
Strateji Geliştirme Başkanlığı
17.12.2007
14407(10533)
2007/103
Tıbbi Cihaz Hizmet Alımı
4
Strateji Geliştirme Başkanlığı
10.10.2007
12106
Genel Yazı
Çerçeve Sözleşme
5
Strateji Geliştirme Başkanlığı
27.09.2007
11719
Genel Yazı
Çerçeve Sözleşme
6
Strateji Geliştirme Başkanlığı
17.09.2007
11365
Genel Yazı
Çerçeve Sözleşme
7
Strateji Geliştirme Başkanlığı
21.06.2007
7502
Genel Yazı
Hizmet Satın Alımı
8
Strateji Geliştirme Başkanlığı
18.06.2007
7280(6134)
2007/48
Ertesi Yıla Geçen Yüklenmeler ve Kit Karşılığı Cihaz Edinme Alımlarında Gelecek Yıllara Yaygın Yüklenme
9
Strateji Geliştirme Başkanlığı
04.04.2007
3819 (3544)
2007/25
Toplu Alımlar
10
Strateji Geliştirme Başkanlığı
07.03.2007
2530
Genel Yazı
Hizmet Alımı Kapsamında Çalıştırılan İşçilerin Ücretleri
11
Strateji Geliştirme Başkanlığı
01.03.2007
2327
Genel Yazı
Tıbbi Cihaz Hizmet Alımı
12
Strateji Geliştirme Başkanlığı
28.02.2007
2225
2007/13
Tıbbi Cihaz Hizmet Alımı
13
Strateji Geliştirme Başkanlığı
18.12.2006
11263
2006/129
İhale Sonuçları
14
Strateji Geliştirme Başkanlığı
21.07.2006
5909
2006/89
Hizmet Satın Alınması Yoluyla Hizmet Aracı Temini
15
Strateji Geliştirme Başkanlığı
12.07.2006
5526(5035)
2006/80
Döner Sermaye Kaynaklarından Yapılacak Olan İhalelerde Uyulması Gereken Usul Ve Esaslar-3
16
Strateji Geliştirme Başkanlığı
24.03.2006
1914(1923)
2006/38
İhale Bilgi Sistemi
17
APK Kurulu Başkanlığı
20.09.2005
6287(5598)
2005/142
Taşınır Ve Taşınmaz Satın Alınması
18
APK Kurulu Başkanlığı
02.09.2005
5823(5154)
2005/136
İhalelerde Ödenek Kavramı
19
APK Kurulu Başkanlığı
08.08.2005
5211(4608)
2005/125
Döner Sermaye Kaynaklarından Yapılacak Olan İhalelerde Uyulması Gereken Usul Ve Esaslar-2
20
APK Kurulu Başkanlığı
08.08.2005
5174(4559)
2005/124
Tıbbi Cihaz Hizmet Alımları
21
APK Kurulu Başkanlığı
20.05.2005
2905(2602)
2005/85
İhale Kontrol Sistemi
22
APK Kurulu Başkanlığı
10.05.2005
2610
2005/81
Yıllara Sari Hizmet Alımı (Gelecek Yıllara Yaygın Yüklenme)
23
APK Kurulu Başkanlığı
19.04.2005
2096
Genel Yazı
İhale Bilgi Sistemi
24
APK Kurulu Başkanlığı
07.04.2005
1810(1660)
2005/59
2005 Yılı Satınalma-Yatırım İşlemleri
25
APK Kurulu Başkanlığı
22.02.2005
725(726)
2005/29
Döner Sermaye Kaynaklarından Yapılacak Olan İhalelerde Uyulması Gereken Usul Ve Esaslar
26
APK Kurulu Başkanlığı
15.12.2004
7217(6012)
2004/146
İhale İşlemleri Hk.
27
APK Kurulu Başkanlığı
13.12.2004
6889(5951)
2004/145
İhale İstatistikleri
28
APK Kurulu Başkanlığı
12.11.2004
6312(5443)
2004/137
İhale Bilgi Sistemi Ve İhaleler
29
APK Kurulu Başkanlığı
23.08.2004
4628(3977)
2004/109
İhale Bilgi Sistemi
30
APK Kurulu Başkanlığı
13.08.2004
4349(3849)
2004/105
Döner Sermaye Kaynaklı Yapılacak Alımlarda 4734 Sayılı Kanunun 62(I) Maddesinin Uygulanması
31
APK Kurulu Başkanlığı
02.07.2004
3388(3006)
2004/88
Koruma Ve Güvenlik Hizmeti Satın Alınması
32
APK Kurulu Başkanlığı
27.05.2004
2504(2247)
2004/75
Yıllara Sari Tıbbi Cihaz Hizmet Alımı
33
APK Kurulu Başkanlığı
22.03.2004
1218(1142)
2004/37
Döner Sermaye Kaynaklı Yapılacak Alımlarda 4734 Sayılı Kanunun 62(I) Maddesinin Uygulanması
34
APK Kurulu Başkanlığı
12.11.2003
3071(4618)
2003/134
Tıbbi Cihaz Hizmet Alımı
35
APK Kurulu Başkanlığı
21.08.2003
1931(3070)
2003/99
İhale Yetkisi
36
APK Kurulu Başkanlığı
27.06.2003
1082
2003/70
Tıbbi Cihaz Hizmet Alımı
37
Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü
12.05.2003
9470
Genel Yazı
İstisna
38
Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü
24.04.2003
8027
2003/41
Koruma ve Güvenlik Hizmeti Satın Alınması
39
Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü
14.01.2003
867
2003/10
Kamu İhale Kanunu Kapsamında Döner Sermaye Alımları
40
Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü
03.12.2002
26365
2002/123
Döner Sermayeden Yapılacak Alımlar
41
Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü
18.11.2002
25215
2002/117
İhale Özet Bilgileri ve Diğer Hususlar
42
Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü
31.10.2002
23044
2002/113
Döner Sermayeden Yapılacak İhalelerde Uyulacak Esaslar
43
Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü
17.06.2002
12969
2002/60
İhale Özet Bilgileri Hk.
44
Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü
17.04.2002
8005
Genel Yazı
Yurt Dışı Alım
45
Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü
28.03.2002
6333
2002/38
İlaç İhaleleri
46
Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü
11.03.2002
4629
Genel Yazı
İlaç İhaleleri
47
Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü
28.12.2001
26980
Genel Yazı
Döner Sermayeden Yapılacak İhalelerde Uyulacak Esaslar
48
Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü
16.10.2001
20262
Genel Yazı
Pazarlık Usulü Alımlar
49
Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü
04.06.2001
10127
Genel Yazı
İhale
50
Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü
22.03.2001
4357
Genel Yazı
İlaçlama İşi Hk.
51
Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü
27.02.2001
3126
Genel Yazı
İhale Hk.
52
Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü
16.02.2001
2401
Genel Yazı
Cihaz Hk.
53
Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü
29.01.2001
1248
Genel Yazı
İhale Yoluyla Satın Alınan İlaçlar Hk.
54
Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü
04.01.2001
166
2001/8
Genelge ( Sadece "I-Döner Sermaye İşlemleri" başlığı altında yer alan hükümler kaldırılmıştır.)
55
Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü
22.12.2000
24367
Genel Yazı
Sarf Malzeme Listeleri
56
Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü
07.11.2000
21004
2000/118
MRI ve Tomografi Cihazlar
57
Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü
25.09.2000
17553
2000/95
Müteahhit Alacaklarının Belirli Bir Sıraya Koyarak Geciktirilmeden Ödenmesi
58
Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü
11.09.2000
16592
Genel Yazı
İhale İlanı Hk.
59
Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü
04.08.2000
14343
Genel Yazı
İhale Hk.
60
Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü
31.07.2000
13933
Genel Yazı
İhale Hk.
61
Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü
11.07.2000
12531
Genel Yazı
Cihaz Kiralaması Hk.
62
Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü
30.06.2000
12011
2000/70
Uyulması Gereken Hususlar
63
Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü
20.03.2000
3889
2000/1
Temizlik İhalesi
64
Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü
03.01.2000
7
Genel Yazı
Genelge ( Sadece "I-Döner Sermaye İşlemleri" başlığı altında yer alan hükümler kaldırılmıştır.)
